Seguidores e seguidoras

miércoles, 6 de marzo de 2013

Lago de As Pontes

    Hace unos días pude visitar brevemente el lago artificial que Endesa ha creado en lo que antaño fué una mina de carbón en As Pontes (A Coruña). Su nacimiento ha sido polémico a más no poder. Por los efectos en el caudal mínimo del río Eume (tributario del lago cuando se llenaba), por el PH que Endesa no facilitaba públicamente, etc. Muchas de las protestas se han llevado a cabo desde la Sociedade Galega de Historia Natural, organización ecologista pionera en el país y de la que me hice socio hace casi treinta años.


  El caso es que actualmente disponemos en Galiza de un ecosistema nuevo. Lo más parecido sería un embalse, pero este "lago" va a mantener niveles constantes, sin fluctuaciones. Y eso garantiza el asentamiento de la flora y la fauna en un grado muy superior al que podría tener cualquier embalse.
   Yo quiero ser optimista con este asunto. Será porque en casa del pobre... Nuestras lagunillas son de una dimensión muy pequeña, que tienen su biodiversidad, cierto, más por estar en la línea de migración que otra cosa. Porque lo que se refiere a la nidificación de acuáticas en ellas pues resulta algo de interés local... y poco más. Pero este lago, si las aguas tienen la calidad de la que presume Endesa, y la Naturaleza se decide, puede traernos muchas novedades al panorama ornitológico gallego.


  En él ya se han detectado especies como el Colimbo grande (Gavia immer) o el Zampullín cuellirrojo (Podiceps auritus) este invierno, muy raras en humedales interiores peninsulares. Aunque yo creo (en mi humilde opinión) que las mayores sospresas las va a dar en la temporada de cría.

 Por allí andaban el otro día:
- 28 Cercetas (Anas crecca)
- 5 Patos cuchara (Anas clypeata)
- 5 Porrones moñudos (Aythya fuligula). Atentos con éste en primavera....

 Anátidas en la orilla sureste del lago

  Pensaba que Endesa había abierto parte de la pista que lo rodea en su totalidad. Pero me equivoqué. Únicamente queda abierto al tráfico un pequeño tramo para ir a la playa. Desde allí tendremos una panorámica bastante buena del lago (con buena óptica), pero es una pena no poder acercarse más a la orilla.

 Y al llegar aquí, paso cortado (Fiat va a darme una subvención por esta foto)

 Hay dos cosas que me preocupan mucho sobre el futuro de este lago artificial. Una es el Cangrejo americano (Procambarus clarkii). Si, "por cualquier motivo", este crustáceo invasor llegase a aparecer en el lago supondría una auténtica tragedia medioambiental, irreparable. Y es una posibilidad que después de lo que pasó en Cecebre o Riocaldo me parece muy, muy posible. En este caso yo apuesto por averiguar quien es el culpable y, directamente, crucificarle cortándole los huevos antes (por  ser suave). Y sé que en embalses como Fervenzas,  en Mazaricos, han sido probablemente algunos pescadores irresponsables  los culpables de esta barbaridad.

 La otra cosa que no me gusta es el muro de piedras que ocupa el 99% del borde litoral del lago. Un impedimento para la formación de la necesaria orla de vegetación de macrófitos. Y también una dificultad para algunos anfibios.


 También me acerqué a la Balsa de decantación de Pena Porreira (perdón por lo de "porreira, es que soy de Ferrol...). Unas cuantas Cercetas más y tres Porrones moñudos se dejaban ver.

Porrones moñudos (Aythya fuligula)

 Bueno, el paso del tiempo nos dirá cómo acaba este lago artificial, que tan polémico nacimiento ha tenido. Yo creo que puede llegar a ser algo extraordinario, pero también que puede acabar muy mal, según las circunstancias. Ya lo veremos.
 "Bichos e demáis familia" estará allí para informar, por supuesto.

10 comentarios:

  1. Seamos optimistas, y esperemos que no se cumplan los oscuros pronósticos...

    ResponderEliminar
  2. A ver, Inés, a ver...Polo de agora tanto o lago como as charcas da escombreira (sobre todo) non están a dar máis que boas novas. O do Carangexo a min tenme.. "acojonadus totalis"
    Unha aperta

    ResponderEliminar
  3. Espero que por boas novas non te refiras ás rarezas. Como rarezas que son, non teñen interese ornitolóxico senón máis ben filatélico. Non te convirtas á secta dos bimbeiros!!!
    Sinto pronosticar que non vai ser tan boa cousa como pintan. O lago (por chamarlle dalgunha maneira) é demasiado aberto como para que teña unha boa poboación de aves e menos aínda de anfibios. Tampouco vai ser tan malo como o pintan, que case parece que se te metes nas súas augas vas saír sen pel debido á acidez da auga.
    Apertas,
    Martiño

    ResponderEliminar
  4. Martiño, meu seguidor máis querido....as túas verbas convértense sempre nun bálsamo para min, que apaciguan o espiritu e aportan razonamento científico por igual. Hoxe foi un día espeialmente duro para este que escrebe, e por iso cobra maior importancia este comentario teu. Algún dia poderei agradecerche como mereces todo o que estás a facer por min, aínda que non és consciente (fáltache a estatística que o confirme).

    Mentras tanto, non te preocupes. Que ún foi vexetariano, punkarra e sindicalista, pero.... "bimbeiro".... jamás de los jamases lo verán tus ojos. Válgame Dios!

    Un abrazo.

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Boas,
      Son consciente, benquerido compañeiro. E do de bimbeiro, xa sei que non caerás nesa "drogha" pero estarei atento non vaia ser, jejeje.
      Om! reverencias a Shivá.

      Eliminar
    2. Moi sagaz, Martiño (en "galego reintegrado" dicimos Om Namah Shivaya)

      Eliminar
  5. Por certo, estando en Montreaux, a Suiza, puiden observar a maneira en que a avifauna se adaptou á presenza humana no lago Leman (ou de Xenebra, non lembro ben). Fochas aniñando nas boias do porto deportivo, Mergullóns a carón da vía do tren, ...
    En última instancia o problema é o "contido humano". Cando o persoal é como somos nós, a fauna fuxe, e non hai máis. Como sabedes ben, Europa é un continente situado ao norte a península ibérica (que posúe unha parte isolada, en Portugal).

    ResponderEliminar
  6. Hola meu.
    Un par de apuntes.
    O da escolleira perimetral é unha putada en moitos sentidos, pero imprescindible, porque có sustrato que tes nas ribeiras, se se levantara a capa de inertes coa que cubriron o mineral, témome qu epodería acabar en desastre, ben polo contacto con veta sde carbón, ben pola exposición de piritas ó aire (e xa sabemos o leite que dan estas lojo da experiencia da autovía)
    Eu creo que o filón de acuáticas ha ser a illa artificial que deixaron cara ó tesouro, onde si vai haber colonización de prantas acuaáticas varias.
    O que si estou interesado é en si viches ''cabroncetes negros''. As últimas veces que andiven por aí había aljún, polo que saco coma conclusión que o proceso de colonización piscícola empezou.

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Eu, nas cousas que non controlo, non adoito opinar. Prefiro escoitar aos que tedes unha base de coñecimento. Neste caso, porén, ides permitirme unha pequena opinión:
      Se é necesario a formación dun muro de pedra para evitar contaminacións na ribeira, pois eu podo comprendelo e mesmo estar dacordo. Pero os efectos sobre o asentamento da fauna e da flora serán bastante negativos. Unha ribeira con inclinación suave e fondos someros é (como sabedes tanto biólogos coma pescadores) garantía dunha maior biodiversidade. Ademáis a fisonomía do contorno lacustre (sen apenas recunchos) non favorece precisamente a colonización por parte da avifauna. Ahí estou dacordo con Martiño completamente.
      En calquera caso, penso que sería moi importante que un biólogo natuiralista como Martiño e un pescador-arqueólogo conservacionista coma Eloi puidesen opinar nalgún foro sobre o lago. As vosas opinións son as que realmente necesitamos. Non as de Endesa nin as do concelleiro oportunista de turno.
      Tedes que vos pór en contacto!

      Eliminar
    2. Perdón, Eloi, esquecíao. Si, o proceso de colonización piscícola xa comenzou. Hai Garzas e Corvos mariños. A comunicación que tivo co Eume fixo que entraran as especies que no río se atopan. E ata onde eu sei, non se fixo introdución ningunha (Carpas ou cousas así).

      Eliminar

Para comentar es necesario identificarse con nombre y apellidos