Seguidores e seguidoras

sábado, 18 de enero de 2014

Sorpresa en el censo de Ortigueira. Otra Foca gris!

   Los inviernos fríos, con ola de frío polar en el occidente europeo, nos llenan los humedales con Avefrías, Chorlitos y anátidas varias. Pero este año se ha caracterizado por una sucesión interminable de fortísimos temporales marítimos. Algo que ha favorecido la aparición de especies relacionadas con el medio marino: Paíños, Colimbos, Negrones o Gaviotas hiperbóreas en abundancia. Además de las aves, también se han acercado a nuestras costas varios tipos de cetáceos (que lamentablemente suelen acabar en varamiento y muerte) y también focas, o "Lobos mariños", como se conocen por aquí.

 Hoy tenía que censar Ortigueira a lo bestia. Todo en un día, ya que la visita anterior se había visto frutrada por las circunstancias adversas de todo tipo. La verdad es que eso implica rozar los límites de mi capacidad censadora, pero finalmente se logró un censo muy correcto, a pesar del mal tiempo. Pero cual sería mi sorpresa al encontrarme en la playa de Cariño con este ejemplar de Foca gris (Halychoerus gripus).


   La distancia y la falta de luz (caía cada chaparrón de granizo que pa qué) no me ayudaron a registrar la visita de este personaje tan especial. Por lo menos pude tomar unas imágenes testimoniales.


  En el agua, recuerda vagamente a las Nutrias (Lutra lutra), con las que estoy muy familiarizado. Pero, a parte de su mayor tamaño, lógicamente (aunque en hembras y jóvenes no se nota tanto) sus movimientos mucho más lentos eran completamente diferentes a los del mustélido. Todo como "a camara lenta". De hecho permanecía mucho tiempo estática con la cabeza fuera del agua, olisqueando en una y otra dirección.


   La silueta dorsal también ofrece un aspecto muy diferente a la Nutria, con la que se podría confundir en nuestra rías, dada la abundancia de ésta. Pero ese hocico recto y largo, que la diferencia de su prima, la Foca común o moteada (Phoca vitulina) o la ausencia de orejas patentes son diagnósticos.


    En Galiza aparece regularmente. Normalmente individuos jóvenes solitarios. Pero existe una observación (de Antón Carro Garrote, un compañero de trabajo), de un grupo muy numeroso con varias decenas de ejemplares, en la acantilada costa de San Andrés de Teixido, Cedeira. Una cita extraordinaria que no pudo confirmarse más que por la palabra de Antón. Contrastando toda la información con nuestro experto, Juan Ignacio Díaz da Silva (de la SGHN y CEMMA), parece que aquella observación podría ser bastante verídica.


   Este ejemplar estaba bastante pasivo. Pero si queréis ver unas fotos chulas del ejemplar que hay ahora en Malpica (A Coruña) podéis pinchar en el blog de Fernando Pereiras, donde ha publicado unas fotos estupendas en las cuales podemos ver a una Foca gris comiendo Sepias y Jureles (creo)


  Del censo, ah que se me olvidaba...

 Los datos completos serán publicados en su momento reunidos en una publicación de la Sociedade Galega de Historia Natural. Pero os puedo adelantar alguna que otra cosa:

- Se han observado, un año más, 4 especies de somormujos (Podiceps cristatus, Podiceps auritus, Podiceps nigricollis y Tachybaptus ruficollis).
- Hemos tenido el récord de Espátulas (Platalea leucorodia), con una cifra elevadísima de 19 ejemplares!
- Como era de esperar, no ha sido un buen año para la invernada de anátidas. Cifras muy pobres de Anas platyrhynchos, Anas clypeata o Anas crecca. Eso si, el Ánade silbón (Anas penelope) en sus números habituales, con 1342 individuos.
- 1 Focha (Fulica atra) Luego de su desaparición hace años en las rías cantábricas gallegas (Ribadeo y Ortigueira), este año era noticia la observación de un ejemplar en la ensenada de Cuíña-A Lagarea.
- De limícolas, lo habitual. El Correlimos común (Calidris alpina) no consigue recuperarse, con 445 individuos censados. Los Zarapitos y Agujas siguen siendo las especies más representativas cuantitativamente, junto a los Ostreros. Bien el Chorlito gris (Pluvialis squatarola), con 146 bichos, un buen número para esta localidad. Y 4 Avefrías (Vanellus vanellus), buscando algo de frío
- Por supuesto, las dos gaviotas raras: la Filadelfia (Larus philadelphia) y las hiperbóreas (Larus hyperboreus), de las que quizá hubo tres ejemplares diferentes.

  En fin, que vengo contento. El pronóstico era muy negro, pero el censo quedó bastante bien. Con cifras pobres, debido a la bonanza de este período invernal, pero con una precisión que no esperaba a primera hora de la mañana, viendo el panorama meteorológico que había.

 Eso si, no se pudo censar las gaviotas más comunes ni alguna otra especie importante (Phalacrocorax carbo, por ejemplo). Pero malo será que el próximo fin de semana no se puedan completar esas cosillas.

9 comentarios:

  1. Home, como para non volver contento. Moi interesantes os datos. E o da foca gris tamén, claro. Está sendo tremenda a entrada de individuos desta especie por todo o Cantábrico. E volvendo ós censos, espero que nos traias datos fresquiños a Ribadeo no Día dos Humidais ; ) Porque este fin de semana sei que andaban por alí os teus colegas da SGHN. Espero que lles fora ben.
    Apertas e ata pronto.

    ResponderEliminar
  2. Xa vin por ahí a aparición masiva de Lobos mariños.
    E non te preocupes; hei levar datos "frescos" para a charla, tranquilo. E datos "sen inflar". Eu sempre pensei que o censador nace, aínda que logo hai que pulilo. Pero a persoa con aptitudes para o censo lévao dentro, sen dúbida. Alégrase cando comproba que o conteo é preciso, non fai paradas inútiles, nin se pon de cháchara mentras sube a marea; encende un pitillo de alegría logo de ver que se bate unha cifra récord para a localidade, emprega "palabros" técnicos útiles para censar ("banda ancha"), desfruta e ves que lle brillan os ollos cando comeza o censo de unha especie top e difícil,.. Con iso nácese. E podo asegurarche, Quique, que a persoa que vai censar Ribadeo para a SGHN naceu con ese don. Fíome máis del que de toda a COA xunta.
    Unha aperta
    PD: Que conste que tamén tivo un bon mestre, ja, ja

    ResponderEliminar
  3. Boas Xabi,
    onte me comentaba Alfredo da CEMMA que hai unhas 20 ou 30 focas polo Norte, pero xa empezamos a ter problemas. Parece que alguen xa lle botou os cans (outra vez na mesma..).
    Despois envioche un mail cunha consulta ornitoloxica.

    Apertas,

    Cesar

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Este comentario ha sido eliminado por el autor.

      Eliminar
    2. César, da mesma maneira que hoxe a case ninguén se lle ocorre fumar nun ascensor ou nun autobús (algún túzaro aínda queda), quero pensar que no futuro non haberá naturalista que se precie como tal que posúa un can como mascota.
      Isto non é políticamente correcto, isto vaime quitar seguidores (máis aínda), isto non vai gostar,.. pero o tempo pon a cadaquén no seu sitio.
      Cans de compañía e conservacionismo son para min conceitos absolutamente incompatíbeis (outra cousa ben distinta son os cans pastores de gado e os de caza, que polo menos traballan, carallo)

      Estou dos cans ata os mismísimos!!!!
      Eliminar

      Eliminar
  4. Que sorte poder ver a foca! Nas fotos disintínguese moi ben.

    Respecto aos cans, xa sabes que ao final a culpa é dos donos, que son uns maleducados. Dende hai 3 meses teño can de novo, despois de 13 anos, e de verdade que non vou por ahí adiante deixando que o meu can faga estropicios.

    Apertas, Xabi, e de verdade que entendo o teu cabreo...aínda que non comparto o de a incompatibilidade can/conservacionista,

    ResponderEliminar
  5. Ola Inés:
    Xa sei que tes can e imaxino o que pensas. Pero verás, o can é o único animal que existe que molesta á fauna "por molestar". Fálanme dos gatos e os seus danos en poboacións de lacértidos, por exemplo. Pois para min é moi, moi diferente. O gato mata un animal e cómeo. Igual que o raposo ou o lobo. Son depredadores, aínda que no caso dos gatos son predadores privados de liberdade. Pero un can, cando corre tras os bandos de limícolas ou gaivotas nunha praia, xamáis o fará para se alimentar. Faino por xogar!! É unha alteración do medio, unha agresión sen sentido. É como un neno pequeno sen control e como tal se debe tratar, na miña opinión.

    Nos espazos naturais protexidos a presenza de cans é un anacronismo, unha aberración desde o ponto de vista da conservación, que (espero) algún día desaparecerá deste país.
    Síntoo, pero é o que penso. E ésta é a versión suave, por ser ti.
    Unha aperta

    ResponderEliminar
  6. No hai nada que sentir. Estou de acordo en que un can non pinta nada nun espazo natural. E menos se os levas solto. Dende logo a min nin se me pasa pola cabeza levar ao meu can a un espazo natural protexido. Xa hai parques urbanos e caninos a onde poder levalos de sobra.

    Respecto aos gatos, bueno. Os gatos que viven en casas (non os de piso, que eses non poden sair) tamén son moi dados a atrapar presas e levalas para casa a xogar con eles, e logo as matan e non as comen. E de feito os gatos son uns depredadores que merman poboacións, como así ocorriu naqueles sitios aos que foron levados.

    De todolos xeitos tampoco pretendo facerche cambiar de opinión. Ao fin e ao cabo tes motivos de sobra para pensares así. Aínda que eu penso que a culpa é dos donos.

    E cambiando de tema, xa lín que vas dar unha charla polo día dos humidais. Pena non poder asistir. Moita sorte e xa contaredes que tal, tanto ti como Enrique.

    Apertas

    ResponderEliminar
  7. Teño 43 anos, Inés. Créme que o intentei de mil maneiras durante anos. Pero a miña paciencia agotouse. Efectivamente estou na fase de guerra total con ese tema. Estou ata as pelotas!. Coñecín "propietarios estupendos" (como meu irmán), que respetaban as normas habituais e todo iso... pero que non recollían a merda das xardineiras, proque "son zonas verdes". Ou non amarraban a cadela mentras ameazaba un paseante, porque "non lle fai nada". Fíxate o que che digo, Inés: Non coñezo a unha soa persoa con can que leve o can atado en espazos públicos, que non lle permita ameazar con agresividade ou manchar a outra persoa, que recolla os excrementos SEMPRE na vía pública ou en parques, sexan espazos verdes ou non. Quizá ti és esa persoa. De ser así mereces un monumento como precursora. Lamentablemente o 99,9999% restantes non o fan. Como che digo, para min, a fase de diálogo rematou. Se por min fose poñía agora mesmo unha morea de polis de paisano a "recetar" con severidade. É a única maneira. Pero iso non é popular, claro.

    Sobre a charla (a tí quérote ben, Inés, só odio os cans), a ver como sae.

    Unha aperta, e perdoa, pero é un tema do que estou tan, tan, tan farto, que... voume calar...





    ResponderEliminar

Para comentar es necesario identificarse con nombre y apellidos