Seguidores e seguidoras

miércoles, 30 de abril de 2014

Todavía quedan Comadrejas en Ferrol!!

    Sí, queridos lectores y lectoras. Todavía quedan Comadrejas (Mustela nivalis) en Ferrol. Y digo "todavía" porque el declive de este pequeño carnívoro en la comarca ha sido, simplemente, alarmante. Cuentan las crónicas de los más viejos del lugar (inform. Pedro Galán vía Damián) que casi se veían tantas Delonciñas atropelladas como Erizos durante los años setenta.
   Por mi experiencia de campo, que comenzó una década más tarde, sé que el esfuerzo necesario para ver este mustélido actualmente es infinitamente mayor que entonces. Los cambios en los usos del suelo deben ser, sin duda, una causa fundamental. De hecho, y como pude comprobar mientras recopilaba datos para el boletín del grupo Hábitat, mi última observación de una Comadreja viva en Ferrolterra se remonta al año 87!

 Pongo una foto de wikipedia, procedente del British Wildlife Centre.

Comadreja (Mustela nivalis)

  Por eso me he llevado una gran alegría cuando Paco Girón acaba de comunicarme la observación esta misma tarde de una Comadreja en el barrio ferrolano de San Xoán. Esta zona, por donde pasa la vía del tren, linda con áreas de cultivos y prado, así como dieferentes puntos de agua ricos en anfibios... y ratas. Pienso que siempre debió de ser uno de los reductos de la especie en el área urbana de la ciudad.

  Una estupenda noticia!!

 Y mañana, toca SACRE (programa de seguimiento de aves comunes). Este trabajo voluntario, cuando se realiza en una cuadrícula de la costa norte coruñesa, digamos que no es especialmente gratificante. Mucho coche, muchas prisas, mucho eucalipto y pocas aves. Pero el saber que mis datos van a ser útiles para conocer la población de nuestras aves y su problemática es suficiente recompensa para mí. Para disfrutar y recrearme ya tendré tiempo al día siguiente con las limícolas de mi laguna.

lunes, 28 de abril de 2014

Fin de semana espectacular

 Quero anunciarvos dous eventos importantísimos previstos para este próximo fin de semana en Ferrolterra. Un fin de semana que será ponte para moitos de vós (eu teño que currar o venres día 2)

  Por unha banda, a predición metorolóxica semella favorábel para que teña lugar na lagoa da Frouxeira, un ano máis, a sedimentación masiva de limícolas que coincide co pico do paso primaveral. O outro día a lagoa pechouse brevemente, o cal facía perigar a presenza das limícolas, pero axiña volveu abrir. Polo tanto é previsíbel que estea aberto nos próximos días.

  Segundo o prognóstico, os ventos de SW-W destes días van mudar a compoente NE a partir do día 3. Así que o sábado e o domingo quizá empecen a acumularse as aves no intermareal da lagoa.


 Xa vos teño comentado que é un espectáculo natural único en Galiza. No Grove hai un maior número, certamente, pero en ningún outro humidal galego teño contemplado unha concentración semellante nun espazo tan reducido e, non esquezamos, coas aves amosando todas elas as chamativas plumaxes nupciais.
  Dependendo un pouco do ano, a cousa pode quedar nuns poucos centos de aves ou chegar ata 4000-5000. E na última década tivemos varios anos moi potentes (Maio 2013).
  En calquera caso haberá que esperar, pois isto non é matemático. Pero todo indica que será este finde cando comece o espectáculo. Bichos estará alí para dar información e avisarvos a todos e todas. Non volo perdades!!

 O outro acontecimento é a visita a Galiza do mestre de mestres: Don José Curt Martínez. Aproveitando un congreso que se celebra en Burela e no que é invitado estelar, vamos dispor da súa presenza por Ferrolterra os días 2 e 3. 
  Cun pouco de sorte aínda vai coincidir co paso da Frouxeira, o cal sería xa algo apoteósico. En calquera caso tempo haberá para dar algún paseo de campo e para tomar uns viños, aínda que eu quizá deba limitarme á xornada do sábado.



   Agora a esperar, e a rezar para que non pase nada raro e que o tempo acompañe. Seguiremos informando!

sábado, 26 de abril de 2014

Lacerta schreiberi, muda completa

    Ben, como ún debe ser o primeiro en practicar o que predica, esta mañá facía outra cuadrícula para o famoso Atlas de aves reprodutoras, acompañado de Pepe Vidal. Nesta ocasión fomos a NJ72, que colle varios concellos e inclue o encoro das Forcadas onde, por certo, haberá que facer tamén o censo de Galiñolas (Fulica atra), ave do ano 2014 e que mostra un alarmante declive poboacional que nos ten a todos moi preocupados. Sobre isto recoméndovos o blogue de Xabi Varela, que vén de facer unha interesante entrada sobre a situación na comarca coruñesa (Birdwatching en la esquina noroeste).

  O máis importante foi comprobar que aínda temos Escribentas marelas (Emberiza citrinella) na comarca de Ferrol. As últimas parellas reprodutoras manteñen aínda unha interesantísima poboación nos altos que limitan os concellos de Valdoviño, Narón e San Sadurniño. Estes outeiros e montes, situados arredor da cota 250-300 m. de altitude, son a localización máis próxima ao litoral ferrolán que coñezo. Tirei varias fotos pero non me convenceron para publicar.
   Aproveito para recomendarvos unha visita ao blogue de Miguel (El Ornitoblog). Se queredes desfrutar coas prestacións das cámaras bridge e coa natureza de Castela, non teredes mellor sitio. Este rapaz é un auténtico crack.

  Tamén puiden anotar varias citas de anfibios mortos na estrada, pero todos eles xa estaban citados na cuadrícula e non aportaban nada (Rana temporaria e Salamandra salamandra, ambas moi abondosas na zona).

  Á volta, paramos en Taraza a ver se sabíamos algo máis da nosa Folosa (Locustella naevia). Pero hoxe, para variar, facía un vento do demo, e así é máis difícil aínda detectar a especie. Así que case voltamos de balde. Digo case, porque este Lagarto das silvas (Lacerta schreiberi) nos alegrou un pouco a visita a Taraza.



   Nestes días, a muda xa finalizou, e o lagarto amosa as súas galas máis fermosas. É certamente un animal fotoxénico coma poucos.


 Vémonos.

miércoles, 23 de abril de 2014

Atlas de aves reproductoras de España (modificada)

   NOTA: Yo jamás he tenido mayor problema en pedir disculpas cuando considero que me he equivocado (otros no pueden decir lo mismo). Ni tampoco en matizar o modificar aquello que por un motivo u otro ha sido malinterpretado o ha provocado un efecto diferente al buscado.
  Esta mañana nos encontrábamos en Valdoviño con Pablo Gutiérrez y, sinceramente, me dió mucha pena verlo tan afectado (que no enfadado) por mi entrada. Como le tengo mucho aprecio voy a hacer mías sus palabras y a modificar algunas expresiones que, reconozco, resultan un poquillo desagradables. Porque cuando uno es de naturaleza crítica siempre va a recibir lo propio por parte de la parte contratante, digo criticada. Pero mi intención es siempre la crítica contructiva, nunca jamás la ofensa, como puede acabar resultando a veces por culpa de las prisas o de no medir bien las palabras. Pero de verdad que me impactó la buena actitud de Pablo y las buenas intenciones que siempre tiene. Lamentablemente uno no dispone del carácter tranquilo y apacible de los Damián, Toñete o el propio Pablo; pero siempre estamos a tiempo de rectificar las formas. Un abrazo e grazas por ser como és, Pablo.

ENTRADA

 Si en 2005 se inciaba el trabajo para actualizar la distribución de nuestros anfibios y reptiles (Atlas de hérpetos de Galiza), me he llevado una gran alegría al enterarme que se va a realizar lo propio con respecto a las aves que se reproducen en el estado español. Este Atlas será coordinado por la SEO a nivel estatal y por la SGO a nivel nacional (Atlas aves SEO). Una buena noticia para todos los que deseamos información sobre nuestra fauna reproductora, y no sólo sobre rarezas, que es lo que está haciendo furor últimamente.

  Porque, y tengo que decirlo o exploto, al consultar en la página web de la SEO el índice de cobertura de cuadrículas asignadas por ahora en Galiza y la lista de colaboradores gallegos, me caía el alma al suelo. Sabía que este tipo de trabajos no gozan de la participación que se supondría dada la fuerte implantación de la "ornitología", mucho mayor que la que tiene otros campos como la entomología o la herpetología. Pero cuando ví la raquítica colaboración de los aficionados que me quedé atónito.

 Verderón común (Carduelis chloris)

    Así que ya me he apuntado varias cuadrículas para realizar con el llamado "método general". Una metodología bastante más cómoda que la que realizamos en el programa SACRE de aves comunes.Porque en el SACRE se busca información cuantitativa para lograr resultados sobre densidades y otras cosas muy interesantes, pero que suponen un esfuerzo distinto,...mayor. Y, en mi humilde opinión, una metodología muy complicada para Galiza, dada la estructura de nuestra población y la fragmentación y mezcla de nuestros hábitats, todos ellos muy poco "puros" o poco definidos.

  Esta semana he realizado ya mis primeras visitas a la primera cuadrícula que, como no podía ser de otra manera, se llama NJ62. Valdoviño, vamos.

 Chochín (Troglodytes troglodytes)

   Los criterios para confirmar los diferentes grados de cría vienen a ser los conocidos. Cría posíble, cría probable e cría confirmada, en función de las características de la observación, con una puntuación que va desde 1 (un ejemplar observado en época reproductora y en hábitat posible de cría) hasta 16 (nido con pollos) . Así, por ejemplo, el Chochín cantando de la foto anterior supondría una categoría 2 (macho cantor) dentro del grado A o Cría posible. La pareja de Camachuelos de la siguiente foto entraría ya en el grado B o cría probable, con la categoría 3.

 Camachuelo (Pyrhula pyrhula), pareja

 Y esta hembra de Mirlo, que porta una deliciosa oruga, sería considerada ya como un indicio de cría confirmada o grado C, con la categoría 14.

 Mirlo común (Turdus merula), hembra llevando ceba

  Como siempre, habrá que recorrer los diferentes hábitats de la cuadrícula (de 10x10 km). Uno debe conocer bien la zona. Eso será una ayuda importante para la deteccción de ciertas especies más escasas o de hábitat más selectivo. En los pinares de trasduna en Valdoviño podremos encontrar aves que serán difíciles de observar fuera de ahí, como el Zorzal charlo (Turdus viscivorus) o el Bisbita arbóreo (Anthus trivialis)

 Pinares de repoblación (Pinus pinaster) sobre dunas grises

  Aprovecho para dar una posible mala noticia. Aunque todavía no me lo acabo de creer, parece que ha vuelto a pasar algo parecido a 2012. Si entonces una desbrozadora que limpiaba cunetas acabó con el único nido conocido de Buscarla pintoja (Locustalla naevia), quizás haya vuelto a pasar lo mismo.
   Todavía no lo he confirmado, pero la siega de prado llevada a cabo en dos parcelas adyacentes al emplazamiento del nido  localizado este año en Taraza, parecen haber puesto a la pareja de Buscarlas pies en polvorosa. Vamos a ser optimistas y pensar que simplemente se trata de un comportamiento extremadamente huidizo durante el momento de la puesta, pero son tres visitas sin observaciones de la especie desde que se realizó esta siega (marcada en rojo en la imagen). Ay, ay, ay....otra vez no, por favor...


  En fin, que vamos a tener mucho trabajo esta Primavera con el Atlas de la SEO.  Algunos por lo menos. Porque la zona de Ferrol va a ser cubierta por este que escribe, aunque la tenga que hacer toda yo solito. A los de fuera os animo a colaborar. Hace unos días, Daniel comentaba lo deseable que sería disponer de información naturalista de varias décadas atrás. Entonces no existía tal cosa por aquí, pero ahora que si la hay, que contamos con asociaciones, información de todo tipo, documentación, equipamiento y ópticas, referencias de grandes expertos,..etc y que aún así la gente no participe en algo tan importante es una auténtica pena y difícilmente explicable.

lunes, 21 de abril de 2014

Black-winged Stilts (Himantopus himantopus) in Valdoviño

   Yes, migratory pass of waders has started in A Frouxeira lagoon. The top of this annual event would be during first week on May (most of years), but some species of waders has arrived yet.

   In these Holly Week, I made some work for the new Atlas of nesting birds in Spain, coordinated by S.E.O (and by S.G.O. in our country). Today, after a visit to Taraza fields, I went to my dear lagoon, where I could confirm that birds has begun to settle there. Most important this morning were:

- 15 Black-winged Stilts (Himantops himantopus). This elegant wader has become a common visitant on Spring pass. Years ago was a perfect rarety here. These 15 individuals are the highest number I know.


 Black-winged Stilts (Himantopus himantopus)

- 1 Common Ringed Plover (Charadrius hiaticula)
- 1 Eurasian Golden Plover (Pluvialis apricaria). I think his wide black coloured belly and face is typical on northern subspecies (P. apricaria apricaria).

 Golden Plover (Pluvialis apricaria) with breeding plumage

- 30 Dunlins (Calidris alpina). How many Dunlins will appear this year? 300? 3000? Coming soon we´ll know it.
- 1 Possible Curlew Sandpiper (Calidris ferruginea). Maybe was a Dunlin of nominal subspecies (C.a.alpina). I hope some expert can help.


 Dunlins (Calidris alpina)

 Possible Curlew Sandpiper (Calidris ferruginea, left)

-1 Common Redshank (Tringa totanus)
- 2 Little Terns (Sterna albifrons). They were far from my position (400 meters) and only could take a bad photo for register.

Various kinds of waders

Little Terns (Sterna albifrons)

  From now, and till the end of May, I think is best time for waching birds (and waders speciffically) in A Frouxeira lagoon. Bichos will be there, of course.

sábado, 19 de abril de 2014

De volta polo P.N. de Encinha da Lastra (modificada)

 LIMIAR ECOLOGISTA

  Estes festivos vou alternar trabalho de campo (para os Atlas de aves e hérpetos) com saídas fotográficas. Onte fazia umha desta classe ao Parque Natural de Encinha da Lastra, em Rubiá (Ourense). Simplemente para passear e tentar ver algumha dessas espécies que tam raras som de ver pola costa.
  Normalmente quando se declara um espaço protegido é para o melhorar. Em Galiza, obviamente, semelha que fosse ao revés (informe da SGHN).

Vertedoiro de lixo e entulho no interior do P.N.

   Nas sete horas que estivem por alô atopei este verquedoiro e observei un grupo de 4 motos de cross fazendo "um roteiro" quasse pola zona de reserva integral. Estas cousas ocorrem porque na Galiza a protecçom é fitícia e os infractores sabem-o. Declarar umha zona coma espaço protegido nom vém acompanhado das medidas necessárias para que se cumpra a normativa, como se explica melhor no enlace da SGHN.

  POLOS SOUTOS DE BIOBRA

 Som muitas as cousas que me gostaria fazer na Lastra; botaria horas, ou dias, sentado a carom dumha acinheira ou nun campo mirando para as orquídeas, coleópteros, volvoretas e insectos de todo tipo que fam desta zona umha das que tenhem maior biodiversidade do país. Mas quando se vai com límite de tempo cómpre escolher. E para justificar este desprazamento nada melhor que as aves.
    A pesares de pertencer claramente ao domínio mediterráneo, na Lastra temos também taxóns centro-européus. A desapariçom dos bosques caducifólios originários em toda Galiza fai que aquelas aves que necessitam de ocos para aninhar busquem novas alternativas, coma som os soutos (cultivos de castinheiros para consumo da castanha) que tanto abondam no interior do país. Onte tinha a sorte de observar longo tempo duas destas aves nos soutos de Biobra, por onde figem um transecto dumhas cinco horas.


   Por casualidade, achei umha parelha de Petos formigueiros (Jynx torquilla) preparando um ninho para ser ocupado neste castinheiro. Sem molestar à parelha de aves, tivem ocassom de tirar umha boa série de fotos.


   Para um ferrolám, o Peto formigueiro é um autêntico exotismo, que desaparescéu completamente da zona litoral há muitos anos e que agora só aparesce durante os passos. Assi que nom puidem me resistir a fazer umha sessom fotográfica "profissional"(sinto o da ponta cravada no tronco!).
  Colhim um poncho impermeável que sempre levo no maleteiro e montei um hide improvisado, pero muito efectivo. Baixo o poncho fum achegando-me polo prado aberto, aos poucos, até me pór a uns dez metros da árvore.


   Úm dos exemplares (penso que o macho) ía e vinha de seguido, cantando sem parar. O outro, imagino que a fêmea, mantivo-se bastante tempo no interior do burato. Polo visto o Peto formigueiro limpa de qualquer resto vegetal ou animal aqueles ocos que resultam escolhidos para a reproduçom. Moitos pequenos paseriformes son vítimas inocentes que vem como som expulsados do seu lugar de cria por esta ave máis forte e agressiva.


  Por alí andava também um Ferreirinho real (Parus major), que paróu várias vezes no castinheiro mirando curioso. Quiçá foi ele a vítima, porque há que dizer que os Petos Formigueiros poden chegar a botar igualmente os ovos ou polos da espécie parasitada. Ou seja, que este pequeno pícido monstra um comportamento reprodutor máis semelhante aos Cucos.


  Num momento dous Petos formigueiros puxérom-se frente a frente, mentras aumentavam a intessidade dos cantos e exibiçom. Sem dúvida que estamos no tempo do celo da espécie.

 Petos formigueiros em exibiçom territorial

  Tivem tempo a fazer diferentes provas coa Canon SX50. Puidem tirar fotos muito melhores se ficasse ali toda a manhá, mas esse nom é o meu estilo, já o sabedes. Quando a foto é umha obsessom e nos esquecemos do mais importante, o naturalista-fotógrafo pode converter-se nun agressor medioambiental e poher em perigo aquilo que pretende defender.



 Umha manhá para a lembrança, desde logo que si.

Peto formigueiro (Jynx torquilla)

  E despois veu o segundo prato. Outro dos habitantes mais característicos destes soutos e que, como o Peto formigueiro, depende da existência de troncos velhos con buratos para aninhar. Falo, claro está, do Colirruivo de testa branca (Phoenicuros phoenicurus), também chamado em galego "Rabirruivo", pero éste é um termo que nom gosto nada del.


  A escasa distáncia do ninho de Torcicolo (coma dim os portuguesses), um casal de Colirruivo de testa branca semelhava ter a nidificaçom algo mais avançada, ou mais "decidida" polo menos.


     Estava concentrado exclusivamente na fotografia e nom me parei davondo a determinar se carregavam material para o ninho ou bicada (para isto penso que é algo cedo ainda).


    Hoxe em dia, resulta um paseriforme escaso em Galiza, coa distribuiçom limitada à metade oriental galega, habitualmente por riba dos 700 m. Prefire soutos em ladeiras com certa influência mediterránea.

 Colirruivo de testa branca (Phoenicurus phoenicurus), fêmea

 Por certo, nunca me decatara do moito que se parecem os cantos do Rabirruivo de testa branca e o da Escribenta das canaveiras! (nengúm deles é um prodígio da técnica nem de potência pulmonar...).

Colirruivo de testa branca (Phoenicuros phoenicurus), macho

  Por suposto, os répteis nom faltárom à cita. Ou melhor dito, os lacértidos, porque mira que estivem vezes na Lastra e apenas vim 2 ou 3 ofídios vivos! Isto também tem umha explicaçom. As melhores horas para a obsevaçon de cobras (e répteis em geral) som as da tardinha, que é quando habitualmente estou de volta para Ferrol. Som dos que prefirem erguer-se moi cedo para aproveitar a manhá.

Lagartixa dos penedos (Podarcis hispanica), macho

  Estamos na Primavera e nóta-se. Este macho de Lagartixa rabuda, coas cores de celo, nom se apartava da fêmea nen por um minuto. Nom é broma.

Lagartixas rabudas (Psammodromus algirus), parelha

   E assi como os ofídios parecem querer fugir de mim, últimamente atopo tantas Lagartixas cincentas na Lastra que quasse as piso quando vou caminhando. E agora tampouco falo em broma!

Lagartixa cincenta (Psammodromus hispanicus), macho

  Já vos tenho falado sobre esta lagarta e as suas preferências mediterránicas. Por isso tem umha distribuiçom tam limitada na Galiza. Únicamente os vales mais calorossos e secos do país (na província de Ourense) contam com povoaçons de P. hispanicus. A medida que vou ganhando experiência, custa-me moito menos observá-las e as identificar. Nom há nada como botar horas no campo para aprender. Os livros som apenas umha ajuda necessária...


 Ponho também duas fotos do hábitat onde avistei vários exemplares de lagartixa cincenta. Muito menos aberto e com mato máis alto e denso do que se pensava até há uns anos. Coincido com Martinho Cabana em que estes caminhos abertos nas áreas de monte provávelmente devem favorecer a sua expanssom geográfica a nível local, ao supór novos espaços abertos onde se termorregular e alimentar.


  E, por último, um ofídio. Morto, por suposto.. Este juvenil de Cobregom será un terrível caçador dentro duns anos, ocupando o nível máis alto da pirámide ecológica no P.N. da Encinha da Lastra...... até que apareça umha Águia cobreira e a capture.

Cobregón (Malpolon monspessulanus), juvenil atropelado

 Um saúdo.

PD: Venho de retocar digitalmente algumhas das fotos que, coas présas por publicar, non fóram correctamente editadas à hora de subir o post. O RAW dá muito de si, pero leva tempo, he, he..

martes, 15 de abril de 2014

Víbora de Seoane (Vipera seoanei)

  Esta tarde decidín suprimir o adestramento de musculación na casa e facer algo de exercicio "aeróbico". Camiñando polo campo, obviamente.
  Así que fun dar un paseo pola costa de Punta Frouxeira onde, xa de paso, podes poñerte un pouco moreno (estamos en plena operación bikini). Como soe pasar cando non vas preparado saltou a sorpresa:

 Víbora de seoane (Vipera seoanei), xuvenil

  Unha xoven Víbora de Seoane tomaba o sol sobre o perigoso asfalto da estrada que vai ao faro. A verdade é que este ofidio permanece tan inmóvel que muitas veces semella morta. Teño estado a piques de tocar unha víbora "morta" que "resucitou" de repente, levándome un susto de tres pares de eggs.
  En canto preparei a cámara (iso si que o levaba, xunto co novo GPS), apenas tiven tempo a tirar un par de fotos antes de que a serpe fuxira cara o abrigo da vexetación. Así quedei máis tranquilo, porque en días soleados coma hoxe hai bastante tránsito de carros por alí.


Un pouco máis adiante, había outra víbora que non tivera tanta sorte, e aparecía esmagada por atropelo.


   Polo contrastado da coloración, ten toda a pinta de ser un macho (de uns 470-500 mm, aprox). Nalgunha bibliografía falaba do dimorfismo sexual presente na parte baixa da cola (negra ou amarela segundo o sexo), pero nas mellores guías que teño non aparece esa diagnose. E tampouco me parei a contar as escamas ventrais.


   A zona prospectada é moi pobre en hérpetos. Ademáis das condicións habituais do norte galego (moita nubosidade e pluviosidade), o efecto de insularidade neste tramo de costa fai que sexa especialmente ventosa, tal como podemos apreciar polas formacións en almofada que presentan moitas das prantas adaptadas a este hábitat tan hostil, como Toxos ou Uces.


  Así de memoria, lembro ter observado apenas Esgonzo (Chalcides striatus), Lagartixa galega (Podarcis bocagei), Cobra lagarteira (Coronella austriaca) e Víbora (Vipera seoanei). E anfibios aínda menos. Vaia, que non é precisamente o val de Verín desde logo....


 Pero sempre é agradable dar un paseo tranquilo por alí, mentras escoitas a música das Lavercas (Alauda arvensis) e as ruidosas Choias (Pyrrhocorax pyrrhocorax) pasan voando por encima túa.


  Hoxe, ademáis, puiden sacar a foto do ano. Subía eu cara estes penedos, pensando en sorprender algún lacértido, cando xusto ao chegar arriba atopei un Esmerillón femia (Falco columbarius) pousado na mesma pena. A rapaz estaba mirando para o outro lado e non me veu cando aparecín de súpeto a uns tres metros dela. Lamentablemente levaba a cámara nunha bolsa e, mentras a sacaba e a preparaba intentando non facer movimentos bruscos pasou o inevitábel. Virou a cabeza, veume e desapareceu nunha milésima de segundo. Como digo, había ser unha foto para enmarcar.


   Ata a próxima.

sábado, 12 de abril de 2014

A Frouxeira. Visita de control.

   Hoy nueva visita de control a Valdoviño. A primera hora de la mañana, paseo por Taraza. El viento y las nubes a esa hora dificultaron la localización de alguna Buscarla (Locustela naevia), pero uno de los Faisanes residentes andaba ya marcando "paquete" en su parcela. Me he enterado que este año han atropellado dos ejemplares en la carretera. Pero esta ave de procedencia asiática parece gozar de buena salud en la zona.

Faisán vulgar (Phasianus colchicus)

 Después pasé por la laguna. El famoso "Dique de Ramil" (marcado en rojo) ha hecho su trabajo. Aunque el estudio de la Xunta pretenda negarlo, hasta un ciego puede ver como ha disparado el fenómeno de la colmatación por arenas en el canal. De hecho parte de las piedras que forman el dique han quedado ya sepultadas. Esas arenas más blancas, en la parte derecha de la imagen no deberían estar ahí. Desde luego que he intentado alegar donde me han dejado.


  Estamos empezando la primavera, pero hasta la segunda mitad de mes, no se notará demasiado. Hoy pude censar entre otras cosas:

- 870 Gaviotas sombrías (Larus fuscus). Poco a poco fueron llegando más ejemplares desde la playa (la presencia de la peste hace que escapen de allí)

Bando de Gaviotas sombrías (Larus fuscus)

- 2 Garcetas comunes (Egretta garzetta)
- 1 Garceta grande (Egretta alba). Ya empieza a cambiar el color de sus patas hacia la librea nupcial.
- 1 Espátula (Platalea leucorodia)

 Espátula (Platalea leucorodia) descansando en el "Lago pequeno"

- 35 Ánades frisos (Anas strepera). 21 machos + 14 hembras. En los últimos años el número de parejas residentes parece haberse estabilizado alrededor de las 15-20 parejas (hablo de memoria).

Ánades frisos (Anas strepera)

- 148 Azulones (Anas platyrhynchos). 112 machos + 36 hembras, una de ellas con la primera pollada de la temporada (las fechas son las normales por aqui). Resulta difícil establecer el número aproximado de azulones nidificantes, pues muchas parejas crían en pequeños cursos de agua tributarios de la laguna o, directamente, en el monte. A lo largo de la estación de cría las hembras dirigen a sus patitos hasta la laguna, sumándose así a las que lo han hecho al abrigo de sus junqueras. En años buenos (este lo parece) se pueden contar 300-400 aves en verano, que es cuando se junta todo el mogollón de adultos en muda con los jóvenes de la temporada.
- 3 Cercetas comunes (Anas crecca) hembras.
- 0 Fochas (Fulica atra). (Este año el censo va a ser fácil aquí, Sergio....)
- 4 Agujas colinegras (Limosa limosa), que llevan muchos días en la laguna. No recuerdo una sedimentación tan prolongada de esta limícola.
- 1 Archibebe común (Tringa totanus)
- 1 Andarríos chico (Actitis hypoleucos)
- 3 Lavanderas boyeras (Motacilla flava). Las primeras, y con casi quince días de retraso.
- 1 Collalba (Oenanthe oenanthe) en el canal. Ayer mismo había visto otra en el astillero donde trabajo.

 Lavandera boyera (Motacilla flava iberiae)

  Esta semana llegarán los Zarceros y los Carriceros, añadiendo un poquillo más de música. Y un poco después, ay!...un poco después vendrá el mejor momento del año en A Frouxeira, desde el punto de vista ornitológico por lo menos. Como siempre os recomiendo que no os perdáis el paso de limícolas de Mayo. Es un auténtico espectáculo.

 Hoy departía unas parrafadas con el señor Manolo, un viejo entrañable y muy simpático que conocen todos los aficionados. Me contó que hace muchos años en la parroquia de O Trece, se encontró un Lirio durmiendo en un nido de Carrizo (Chochín, en español). El Lirio, según me decía, era como un ratón, "pero que durme moito". Y que no despertaba ni siquiera cuando lo tirabas al suelo! Le expliqué el origen del misterio, que no era otro que un proceso biológico llamado "letargo", muy habitual en algunos mamíferos como el Lirio,  más conocido como Leirón, o Lirón (Eliomys quercinus) en español.

 Yo nunca he visto ningún Lirón vivo pero las Ardillas, otro roedor arborícola,  se han vuelto extraordinariamente comunes en la costa ferrolana. Hoy una pareja de Esquíos, se mostraban bastante confiados y permitieron retratarlos como un animal tan simpático y fotogénico requiere. Os dejo con unas fotos de la Ardilla roja. Os gustarán.



Ardilla roja (Scirius vulgaris)