Seguidores e seguidoras

domingo, 28 de marzo de 2021

Bicheando polo Miño (Belesar)

 As saídas naturalistas por terras de Ferrol son cada ano máis decepcionantes e tristes así que paga a pena saír menos, facendo viaxes máis longas. Con esta idea voltaba ontes ao canón do Miño ao seu paso por Chantada, nove anos depois (preme).

Canón do Miño desde Chantada

   Cheguei aló con tempo frío (0 º C) e néboas que toldaban a zona toda.


   A abondancia de viñedos indica xa unha grande influencia mediterránica, aínda que non é tan acusada coma nos vales de Ourense.  En calquer caso estas terras colinas do sur de Lugo e norte de Ourense son especialmente ricas en vida.

Río Asma, tributario do Miño

    A visita era de carácter herpetolóxico pero debido ao mal tempo comezaba con varios transectos ornitolóxicos (vantaxes de ser "politoxicómano"). 

Cardeal (Pyrrhula pyrrhula) macho

  Non observei nada especialmente chamativo. Porén, enchinme de observar aves florestais comúns, moitas delas en celo ou mesmo criando. Unha parella de tordos charlos carrexaban bicada cara un piñeiral no alto da ladeira. Non hai paxaro máis desconfiado ca ése, e cada disparo con éxito supón motivo de celebración.

Tordo charlo (Turdus viscivorus)
Sony RX10 focal 600 mm, moi recurtada

  O tordo común é todo o contrario, especialmente os machos a cantar. Están tan concentrados no choio que podes fotografalos sen problema. 

Tordo común (Turdus philomelos)
Sony RX10 III focal 600 mm  ISO:500   V:1/200   F:4

  Ben avanzada a mañá o ceo foi abrindo e as nubes baixas comezaron deixar pasar o sol.

Encoro de Belesar

  A maior parte do canón do Miño está ocupado por dous encoros: o de Belesar e o de Os Peares.

Río Miño augas abaixo do encoro

    Augas abaixo da presa de Belesar o Miño recupera a súa condición de río normal durante un par de quilómetros, antes de verse represado de novo polo encoro dos Peares.

Miño no tramo sen encorar

     Namentres eu facía turismo un falcón común vixiaba desde a sua atalaia. 

Falcón común (Falco peregrinus)

  Chamoume a atención este transformador restaurado por Fenosa, que contaba cunha morea de caixas niño e refuxios para aves ou morcegos.

Transformador restaurado para conservación da fauna

   Nun panel infórmase das entidades implicadas no proxecto. Os meus parabéns para todos.

Cartaz informativo

   En canto quentou o sol comecei a mostraxe herpetolóxica (tamén había moitas bolboretas pero non puiden atender a todo).

Lagartixa lusitana (Podarcis guadarramae)

   A maior parte dos répteis comezaron xa a súa actividade. As temperaturas da mañá son aínda frías, así pois deben termorregularse nas horas centrais do día. Máis adiante, cando comece o calor, a súa actividade volveráse bimodal (a primeira e última hora, descansando a mediodía).

Lagarto arnal (Timon lepidus) xuvenil

  Os adultos conservan as cores apagadas de inverno. Logo da muda disporán dunha pel nova e moito máis vistosa. Nesta foto apréciase a pel nova que asoma na zona do fuciño, dun verde máis intenso.

Lagarto arnal (Timon lepidus) adulto

   As pozas nestas alturas adoitan estar cheas de anfibios se reúnen condicións. Aproveitei que levaba as botas de goma no maleteiro para facer unha mostraxe nunha charca que coñezo.

Típica charca de canteira

   Nela achei os seguintes anfibios:
  • Pintafontes común (Lissotriton boscai)
  • Pintafontes verde (Triturus marmoratus). Larvas de poucos días. A pesares das numerosas referencias bibliográficas (1) que indican permanencia acuática desde Novembro eu nunca fun quen de atopar larvas antes de finais de Marzo. 
  • Rá das veigas (Discoglossus galganoi)
  • Rá estroza (Hyla molleri)
  • Rá verde (Pelophylax perezi)
  Sempre gosto de ver a fermosa estroza, un anuro nocturno de ascendencia tropical e hábitos trepadores. Co celo acoden á auga sendo doado entón ollalas polo día.

Rá estroza (Hyla molleri)

  A rá da veiga ou sapo raxado evita a competencia con outros anuros frezando a miúdo en pequenos apozamentos, habitualmente separados do humidal principal. Por veces en charcos de tamaño ridículo. Estas observacións de onte supoñen unha cita nova para a cuadrícula do Atlas, penso.

Rá da veiga (Discoglossus galganoi)

  Este anfibio peculiar posúe dous morfotipos: ún con deseño case uniforme e banda dorsal clara, outro manchado con pintas escuras de bordo claro. É característico dos discoglossus a pupila en forma de corazón. Unha xente certamente peculiar.

Rá da veiga (Discoglossus galganoi) baixo a auga
Sony RX10 III focal 370 mm   ISO:100   V:1/160   F:5

  E, manda truco, nove anos despois volvía atopar un xuvenil de cobra de colar no entorno da charca. Un curioso deja vù para terminar a xornada.

Cobra de colar (Natrix astreptophora) xuvenil

     Vémonos na próxima entrada.

(1) Pedro Galán Regalado, Mario García París e Alfredo Salvador (diferentes publicacións)

mércores, 24 de marzo de 2021

Halcón peregrino, la joya de Navantia-Ferrol

   Hace dos años el astillero donde trabajo (Navantia-Ferrol, antigua Bazan) fue noticia por la pareja de gaviones atlánticos que criaron en un muelle abandonado. Pero la enorme extensión de la factoría y de solares circundantes son hábitat de cría para un número de aves sorprendentemente elevado tratándose de una instalación industrial: vencejo pálido (Apus pallidus), jilguero (Carduelis carduelis), acentor (Prunella modularis), curruca capirotada (Sylvia atricapilla), pardillo (Linaria cannabina), colirrojo tizón (Phoenicurus ochruros), etc. También están presentes otros vertebrados como el zorro (Vulpes vulpes) o la lagartija de Bocage (Podarcis bocagei). Pero entre todas destaca el halcón peregrino, rapaz emblemática y protegida por la ley.

Halcón peregrino ibérico (Falco peregrinus brookei)
Foto tomada desde el exterior de la factoría, muy recortada

    El halcón hace su nido en repisas de las grúas de cigüeña, donde criará 2 o 3 polluelos. Allí compartirá vecindario con los vencejos pálidos, las cornejas o los cuervos.

Pareja de halcones peregrinos (el de abajo con presa)

  En teoría no se pueden introducir cámaras dentro del recinto, por aquello del espionaje industrial. Aprovechando que a mí me autorizaron hace dos años, cuando los gaviones, me he tomado la libertad de tomar esta fotilla con el teléfono para que veáis el hábitat de nuestros halcones (tampoco se ve nada que el público no fotografíe durante las botaduras).

Gradas de Navantia-Ferrol

  En estos momentos casi no tenemos carga de trabajo y muchos estamos en "subactividad", una circunstancia que me permite más tiempo para controlar las aves de la finca. Y esta mañana hacía una visita a la zona de gradas para ver si habían llegado los vencejos pálidos (Apus pallidus).

Explanada junto a  Prearmamento y Prefabricado

  No detecté ningún vencejo pero sí a mis queridos halcones. El macho reclama sin parar desde la pluma de la grúa y luego fue junto la hembra, que le esperaba en otra. Y allí arriba, a unos 80 m del suelo, tuvo lugar la cópula. Una sorpresa inesperada para este que escribe (pena de prismáticos o cámara, mecagoenlamar)

Pareja de halcones comunes ibéricos (Falco peregrinus brookei)

  El Samsung Galaxy es un simple teléfono, pero al menos pude registrar el acontecimiento.

Pareja de halcones apareándose
Foto: Samsung Galaxy S7 (distancia aprox 150 m)

  Por mis cuentas deben estar a punto de poner los huevos, que eclosionarán a finales de Abril o primeros de Mayo, con cierto retraso respecto a la pareja que tenía controlada en un acantilado costero. Ahora que tengo línea directa con la dirección de la empresa voy a intentar mover los hilos para garantizar la viabilidad del nido. Su principal y casi única amenaza son las posibles obras de reparación en las grúas mientras no hay barcos en la grada. Habrá que controlar eso.

 Me despido con la otra pareja famosa de Navantia, que no es otra que la de gaviones atlánticos. Por ahora seguimos sin novedad en la colonia, que cantaban los Guerrilla Urbana.

Pareja de gaviones atlánticos (Larus marinus) nidificantes en Ferrol junto a la colonia de cría

  Seguiremos informando.

sábado, 20 de marzo de 2021

Laguna de Valdoviño, 20/03/2021

   Mantengo firme la decisión de no volver a mi querida laguna de Valdoviño excepto casos muy puntuales. Hoy ha sido uno de esos casos. De hecho tenía prevista otra salida pero las cosas se torcieron, aunque siempre apetece disfrutar el paso migratorio de Marzo y de la cerceta carretona, huésped anual que sólo podemos observar a principios de Primavera.

Intermareal semisumergido (bando de Larus fuscus en primer término)

 Y sigo sin acostumbrarme a ver "pajareros" dando el cante con sus cazadoras rojas que se ven a un kilómetro (diré el pecado pero no el pecador, que parecía buen rapaz). 

Semáforo en rojo alertando de la presencia de humanos

  En la parte norte de la laguna se alimentaba una pareja de carretonas, fieles a su cita. Es un pato desconfiado que raramente se acerca a la orilla, siendo difícil fotografiarlo a menos de 100 m. Con la Nikon P1000 la vida es más fácil.

Pareja de cercetas carretonas (Spatula querquedula)

Cerceta carretona (Spatula querquedula) hembra

  Además de las carretonas había otras cosas que censé y enumero a continuación:
  • 2 Cercetas carretonas (Spatula querquedula)
  • 85 Ánades frisos (Mareca strepera)
  • 201 Ánades azulones (Anas platyrhynchos)
  • 53 Cercetas comunes (Anas crecca)
  • 1 Porrón moñudo (Aythya fuligula)
  • 1 Porrón bastardo (Aythya marila)
  • 24 Zampullines chicos (Tachybaptus ruficollis)
  • 9 Fochas (Fulica atra)
  • 2 Chorlitejos grandes (Charadrius hiaticula)
  • 47 Correlimos comunes (Calidris alpina)
  • 12 Archibebes comunes (Tringa totanus)
  • 199 Gaviotas reidoras (Chroicocephalus ridibundus)
  • 2 Gaviotas cabecinegras (Larus melanocephalus)
  • Varios cientos de gaviota sombría (Larus fuscus). Iban llegando más al intermareal a medida que la delincuencia mascotera las iba expulsando de la playa.
  • 2 Charranes patinegros (Thalasseus sandvicensis)
  • 11 Cormoranes grandes (Phalacrocorax carbo)
  • 5 Garcetas comunes (Egretta garzetta)
  • 2 Espátulas (Platalea leucorodia), jóvenes. Una con anilla metálica
  • 1 Aguilucho lagunero (Circus aeruginosus) hembra
  • Varias golondrinas comunes (Hirundo rustica)

Machos de cerceta común (izda.) y carretona (dcha.)

Cerceta carretona (Spatula querquedula) con cercetas comunes (Anas crecca)

 Pablo Gutiérrez me informaba que anteayer había 2 combatientes (Calidris pugnax) pero hoy no los encontré. Probablemente estarían escondidos en alguna esquina del carrizal esperando a que bajara el nivel del lago (había pleamar cuando llegué esta mañana).

Correlimos comunes (Calidris alpina)

Espátula juvenil anillada (Platalea leurodia)

  Y con esta espátula termino por hoy.

venres, 19 de marzo de 2021

Aves na cidade. Rula turca.

  Estes días tivemos un interesante debate no foro de galiciaves sobre papuxas e outras "habitantas" dos parques urbáns. Aproveito para recomendar que entredes nese foro (galiciaves@googlegroups.com) se queredes aprender sobre aves da mao dos mellores ornitólogos deste país. 

Paisaxe urbán de Ferrol (A Coruña)

 Desde hai un tempo comecei controlar as aves que cantan ou se alimentan nas pequenas árbores plantadas á beira da "Estrada de Castela", a arteria que une Ferrol e Narón. Especialmente o tramo de 1,5 Km entre a miña casa no Inferniño e a Ponte das Cabras, fronteira con Narón.

Estrada de Castela á altura da miña casa

    Onte avisávame José R. Castro de que tiña un niño de rula turca xusto diante do meu edificio e hai un momento achegueime para fotografalo. Alí estaba a rula chocando coma unha campioa.


  Tomando moitísimas precaucións para non chamar á atención dos paseantes logrei sacar un par de fotos mentras disimulaba mirando para os edificios. 

Rula turca (Streptopelia decaocto) chocando no niño

    Cando ves o niño situado literalmente ao alcanzo da mao quedas abraiado coa capacidade das aves para se adaptaren a entornos tan humanizados. De feito a rula turca é un bicho habitualmente moi fuxidío mas este exemplar ficaba tranquilo e impasíbel mentras eu disparaba a dous ou tres metros de distancia. En canto saia a folla xa quedará máis oculto e a  salvo da curiosidade dos viandantes, esperemos. A ver se aguanta.

Hábitat de cría de rula turca en Ferrol (niño nunha desas árbores cativas)

  Antes fixen unha visita breve de control á ría de Ferrol.

Intermareais de Neda

  En Maniños/Seixo non vin xa ningunha das mergulladoras invernantes, aínda que podían estar por alí (o mar estaba moi batido e facía vento). E na ribeira de Neda 2 cullereiros como máis salientábel.

Cullereiros (Platalea leucorodia)

  Sigo sen acostumarme a ver cullereiros todos os días na nosa ría. A súa recente irrupción lembra moito á da garzota (Egreta garzetta) que hai corenta anos empezaba verse tamén en número moi reducido ou individuos solitarios por estas terras. Desde logo é un pracer fotografar unha das aves máis espectaculares e elegantes de Europa.

domingo, 14 de marzo de 2021

Indicios de Primavera

  Se supone que ahora tendría que estar contando limícolas en la ría de Ortigueira.... pero compré un Fiat, y esta mañana me volvía a dejar tirado. Por aquello de actualizar el blog pongo unas fotos del pasado miércoles, durante un paseo por los campos de Taraza (Meirás).


  El invierno no ha terminado y en Taraza el tiempo fue bastante desapacible, con frío, viento y lluvia. Apenas había aves visibles, aunque pude anotar un cernícalo vulgar (Falco tinnunculus) posado en cable o mis dos primeras golondrinas (Hirundo rustica) del año. 

Campos de Taraza (Valdoviño)

 Desde Febrero podemos ver grupitos de cormoranes grandes en migración sobre lugares donde no se ven el resto del año. Estos 35 ejemplares parecían llevar prisa.

Cormoranes grandes (Phalacrocorax carbo)

  Las prímulas han aparecido ya hace dos meses. Ahora los campos más húmedos empiezan a cubrirse con la hierba centella (Caltha palustris) o berro de prado (Cardamine pratensis).

Mata de hierba centella (Caltha palustris)

Berro de prado (Cardamine pratensis)

  Los primeros lirios en flor son el primer anuncio de la Primavera. Tendría que repasar los cuadernos pero creo que antes ese anuncio solía producirse en la última semana de Marzo. Este ejemplar ya estaba florecido el día 10. Y ya me he fijado en años recientes de este aparente adelanto. ¿Alguien tiene la misma percepción?

Lirio amarillo (Iris pseudacorus)

 Por último y tras varias semanas de control, anteayer viernes encontraba la pareja de gaviones que criaron en el astillero donde trabajo (Navantia-Ferrol). Posados junto a la colonia.

Pareja de Gaviones atlánticos (Larus marinus)
Foto con teléfono móvil

 El año pasado no pude hacer control de su cría porque estuve de baja y además vino la pandemia pero me comentaron que no llegaron a criar. Veremos si en 2021 lo vuelven a intentar.

martes, 9 de marzo de 2021

Mascotismo: civilización o barbarie.

    Hace un momento salía una mujer con su perrito por el túnel que comunica los patios de los bloques donde vivo y de los que soy vocal. El perro ladraba sin  parar sin que la dueña hiciese nada. Como en el túnel hay mucho eco y los ladridos resultaban sumamente molestos le comenté educadamente que no dejase ladrar al chucho dentro del túnel. Fue como abrir la caja de Pandora. La dueña se volvió completamente loca, literalmente, y se puso a gritarme que si los niños también gritaban , que si eran las siete de la tarde, etc.... Es imposible razonar con ellos, sobre todo con ellas.

 Son tiempos oscuros y conviene mantener la serenidad, aunque no es fácil. Ni siquiera cuando ejerces la responsabilidad de velar por la tranquilidad en tu comunidad de vecinos. Además para esa gente el mobiliario urbano y los edificios son simples letrinas donde sus perros hacen pipí o popó (aunque ello suponga miles de euros a las arcas municipales cada año). Los espacios naturales son espacios abiertos para que sus perros corran y "disfruten de la Naturaleza". Los niños o adultos que tienen miedo a sus perros son personas ignorantes que ponen nerviosos a sus tranquilos pit-bull que por supuesto "no hacen nada". Y en su delirio empiezan a exigir derechos laborales y sociales propios de las personas para sus perretes.

 Pero mejor me callo. Simplemente veamos una serie de artículos y recortes que he ido recopilando o que me han mandado varios colegas. Civilización o barbarie. Aunque muchos sigan ciegos o mirando para las moscas como si no ocurriese nada. 


    











La moda y el negocio canino


Papelera metálica completamente corroída por los orines de los perros

Noticia sobre ataque de perros a pollos de ostrero en un espacio natural


 Tras el incidente con mi vecina, otro vecino (buen tipo) me advertía que no discutiese con ella por el perro que aún me iba acabar denunciando por "acoso". ¿Y sabéis qué? Que tiene razón. Así de negro está el panorama con esa tropa. Mientras tanto, el personal que vive en los mundos de yuppie pidiendo tolerancia y diálogo con esa gente. En fin, algunos llevamos años dando la cara y seguiremos haciéndolo mientras otros callan y miran para otro lado. Humanismo o animalismo, tú eliges.