Seguidores e seguidoras

xoves, 29 de maio de 2025

Observacións de libeliñas, bolboretas e paxaros en Moeche

 Onte ao mediodía quedei con Manolo Rei para dar outra volta por Moeche. Sigo a fozar coa fotografía de aproximación, que é unha das prestacións máis sorprendentes do Zuiko 100-400.

Gaiteiro azul (Calopteryx virgo) macho
OM-1 + Zuiko 100-400    ISO:400   V:1/640   F:8

   Os aneis de extensión (Meike 10 + 16mm) teñen un problema. Se nese momento aparece un ave ou un mamífero non has poder fotografalos porque non podes focar cousas lonxanas. Porén se priorizas o macro dan un resultado excelente. Observando as fotografías (lixeiramente recurtadas para mellor encuadre) penso que estarían próximas ao rango desa relación 1:1, onde técnicamente se considera que comeza a "macrofotografía".

Gaiteiro azul (Calopteryx virgo) femia
OM-1 + Zuiko 100-400 + Meike 26 mm   ISO:400   V:1/500   F:8

   Habería que medir na toma orixinal a medida corporal da parte do bicho que aparece encuadrada e comparala coas medidas dun sensor 4/3" (17,3 x 13,8 mm) para saber a relación exacta de aumento. Semella claro que esa relación de 1:1 é alcanzada cando engadimos o teleconvertidor MC 1,4x.

Gaiteiro azul (Calopteryx virgo) femia
OM-1 + Zuiko 100-400 + Meike 26 mm   ISO:400   V:1/500   F:8

     A este lavacú sanguiño dispareille primeiro só co duplicador, sen os aneis de extensión.

Lavacú sanguiño (Sympetrum sanguineum)
OM-1 + Zuiko 100-400 + MC1,4x   ISO:800   V:1/800   F:10

    Logo metín os Meike para poder achegarme máis. O problema con tanta ferramenta montada é que debes precisar moito mellor o foco, a profundidade de campo e os problemas de trepidación. Se queres facer a toma como é debido cómpre montar o tripé, que permite escoller velocidades baixas, valores de diafragma pechados e sensibilidade o máis baixa posíbel, especialmente se tes ao pousado. Esta última toma do lavacú había quedar moitísimo mellor co tripé.

Lavacú sanguiño (Sympetrum sanguineum). Toma sen recurte
OM-1 + Zuiko 100-400 + Meike 26 mm   ISO:1600   V:1/800   F:10

   A protagonista da xornada foi un galo cebrado, anteriormente Iphiclides podalirius coma especie nominal que agora pasou a ser Iphiclides feisthamelii para o SW europeu e norte de África.

Galo cebrado (Iphiclides feisthamelii). Fam. Papilionidae
OM-1 + Zuiko 100-400 + MC1,4x   ISO:400   V:1/640   F11
   
   A bolboreta estaba lonxe (a dous ou tres metros). Neses casos os tubos de extensión non serven para nada. O teleconvertidor si. O bon que ten é que non limita distancia de foco.

Galo cebrado (Iphiclides feisthamelii)
OM-1 + Zuiko 100-400 + MC1,4x   ISO:400   V:1/640   F:9

Galo cebrado (Iphiclides feisthamelii)
OM-1 + Zuiko 100-400 + MC1,4x   ISO:400   V:1/800   F:9

    Rematamos cuns pardais comúns, da colonia reprodutora en Penasalbas (San Xurxo de Moeche).

Pardal común (Passer domesticus)
OM-1 + Zuiko 100-400 + MC1,4x   ISO:400   V:1/500   F:9

    Por desgraza non lembrei quitar o duplicador, que é moi útil cando se necesita (co galo cebrado, por exemplo). Sen embargo non debemos esquecer que un teleconverttidor sempre quita algo de calidade e ademáis aumenta o factor "trepidación", que os lectores fotógrafos poderán apreciar sobretodo na primeira imaxe do pardal.

Pardais comúns (Passer domesticus)
OM-1 + Zuiko 100-400 + MC1,4x   ISO:400   V:1/500   F:9

Pardal común (Passer domesticus)
OM-1 + Zuiko 100-400 + MC1,4x   ISO:800   V:1/640   F:9

 E mais nada. Por aquí seguimos, tentando sobrelevar estes tristísimos días como mellor se pode. Qué grande axuda é a observación naturalista!

martes, 27 de maio de 2025

Dándole duro al "macro"

   Dicen que la macrofotografía empieza cuando el sujeto alcanza en el sensor unha relación de tamaño de 1:1. Por tanto todo lo que pueda hacer yo con mis equipos actuales (u otros anteriores) no es técnicamente macro, sino fotografía de aproximación.

Pyrrhosoma nymphula macho
OM.1 + Zuiko 100-400 f:6,3   ISO:800   V:1/400   F:7,1

  El Zuiko 100-400 permite una relación de 0,57x equivalentes en formato 35 mm. Que está muy bien y permite tomas estupendas con insectos medianos o grandes. Para mejorar aún más ese aumento había comprado dos anillos de extensión (10 y 16 mm), que actúan reduciendo la distancia mínima de enfoque, ya muy reducida (1,3 m) en este objetivo. Todavía no entiendo muy bien como funcionan pues hay que jugar con la focal y la distancia para lograr el mejor resultado. A 400 mm permiten acercarte un poco más al sujeto, pero bajas focal a 100 mm puedes avanzar mucho más. 

Pyrrhosoma nymphula hembra
OM.1 + Zuiko (a focal 100 mm)  + anillos ext. 26 mm     ISO:1600   V:1/400   F:7,1

   Podemos considerar ISO 1600 como el rango en que la OM-1 mantiene su mejor calidad sin apenas pérdida. O me lo parece a mí, vaya. En esta ocasión disparé todo en JPEG para ahorrarme trabajo al publicar pero ampliando estas dós imágenes originales de la hembra de Pyrrhosoma no apreciaba apenas diferencias de nitidez, detalle, ruido, etc (la luz había cambiado). Todas las fotos de este post tiene un recorte ligero por aquello de reencuadrar mejor o incluso ninguno, excepto alguna que ya indico al pie de foto.

Pyrrhosoma nymphula hembra
OM.1 + Zuiko (a 100 mm de focal)  + anillos ext. 26 mm    ISO:400   V:1/640   F:7,1

  Por desgracia volvía a soplar el viento, como casi siempre por esta esquina del noroeste. Y eso dificulta muchísimo el enfoque de los bichos, porque las hierbas o helechos en los que están posados no paran de moverse. En alguna toma tuve que recurrir al enfoque manual. Y por supuesto no podía escoger valores de obturación lentos como sería recomendable en algún caso.

Pyrrhosoma nymphula hembra
OM.1 + Zuiko (a 400 mm de focal)  + anillos ext. 26 mm     ISO:1600   V:1/500   F:8

   Con este Coneagrion hice la prueba disparando con iguales parámetros a 400 y después a 100 mm pero desde mucho más cerca. Se admiten opiniones.

Coenagrion mercuriale
OM.1 + Zuiko (a 400 mm)  + anillos ext. 26 mm     ISO:1600   V:1/640   F:8

Coenagrion mercuriale
OM.1 + Zuiko (a 100 mm)  + anillos ext. 26 mm     ISO:1600   V:1/640   F:8

Mosca escorpión (Panorpa sp)
OM.1 + Zuiko (a 100 mm)  + anillos ext. 26 mm     ISO:3200   V:1/400   F:7,1
 
Sírfido (Eristalis tenax)
OM.1 + Zuiko (a 140 mm)  + anillos ext. 26 mm     ISO:800   V:1/1250   F:7,1

Abeja (Apis melifera). Toma con bastante recorte
OM.1 + Zuiko (a 400 mm)  + anillos ext. 26 mm     ISO:400   V:1/500   F:7,1
 
    Como sabéis también dispongo del teleconvertidor MC1,4x. Lo acoplé junto con los anillos de extensión para fotografiar un minúsculo sírfido que estaba bastante "lejos". El resultado está bien pero con el duplicador pierdes estabilización y un paso de luz/profundidad de campo. Me han quedado tomas muy chulas con insectos (pincha) pero con él es preferible usar trípode, y que no haya viento!

Sírfido (Sphaerophobia sp). Toma original sin recorte
OM.1 + Zuiko 100-400 f:6,3  + MC 1,4x + anillos ext. 26 mm     ISO:1600   V:1/640   F:9

     Lo malo de los tubos de extensión es que sólo puedes hacer "macro" pues no puedes enfocar nada lejano (un inconveniente que no tienes con el teleconvertidor). Mientras los llevaba puestos con el tele los gorriones comunes del Basteiro se estaban poniendo las botas con insectos e incluso me pareció ver que cogían libélulas. Por desgracia no pude tomar la foto por tener acoplados los dichosos anillos. Sin embargo poco después, cuando disparaba sólo con el tele fui testigo de una escena muy interesante. Una tarabilla común capturó un Sympetrum fonscolombii. Me dio tiempo a tomar esta foto porque un gorrión (casi digo gorrilla) se le avalanzó para robarle la presa, cosa que no consiguió por los buenos reflejos de la tarabilla.

Tarabilla europea (Saxicola rubicola) con odonato capturado (Sympetrum fonscolombii)
OM-1 + Zuiko 100-400 f:6,3   ISO:800    V:1/500   F:7,1

 Y así terminamos este post dedicado los bichos diminutos... o no tan diminutos. Ventajas del Zuiko. No es macro... pero se le parece. Y por el mismo precio puedes hacer tomas de bichos lejanos.

domingo, 25 de maio de 2025

A Frouseira descoñecida

  Se hai dúas imaxes que caracterizan o mes de maio na lagoa de Valdoviño son o intermareal cheo de limícolas e as roladas con poliños de lavanco real. Pois nen unha cousa nen outra. Esta semana facía dous controis de limícolas. O xoves 22 contaba únicamente 6 pilros comúns (Calidris alpina) e hoxe só 8 píldoras cinsentas (Pluvialis squatarola). E mais nada. Inconcebible.

Pilros comúns (Calidris alpina)

     Onte avisoume Xabi V. Pumariño de que había tamén 2 píllaras douradas, 1 píllara dourada americana e 1 combatente, mas hoxe non fun quen de velos.

Píldoras cinsentas (Pluvialis squatarola)

  A pasaxe migratoria é un fenómemo moi complexo que depende das circunstancias climatolóxicas, do que acontece nas áreas de cría e tamén nas de invernada das especies que logo pasan por aquí, ou das propias tendencias poboacionais, por exemplo. Ademáis non podemos esquecer que a cantidade de limícolas que sedimentan en Valdoviño e que a nós nos parecen "moitas" (entre uns centos e varios millares) non deixa de ser unha parte ridículamente minúscula do total europeo. Por estes motivos podo entender ata certo ponto que este ano o paso non pasara por aquí, valla a redundancia.

 O que me costa caro entender é que a estas alturas non haxa roladas de lavanco real (como si vin no pequeno rego de Basteiro). Penso que alguén veu polos (por eBird) pero o normal en maio sería ver con facilidade varias femias con polos xa de diferentes idades en calquer momento do día.

Lavanco real (Anas platyrhynchos)
OM-1 + Zuiko 100-400 f:6,3    ISO:3200   V:1/200    F:8

 O máis curioso é que hai moitos lavancos emparellados por todas partes, e cada vez máis confiados cara o ser humano. Mas non hai polos. Podemos concluir definitivamente que houbo un fracaso masivo este ano por causas que ignoro mas imaxino. Ademáis das adversas condicións meteorolóxicas desta primavera, con fortes saraibadas moi tardías, penso no omnipresente xabalí, na posible irrupción do visón americán ou da predación por parte da lontra. Pero que non haxa pitos nestas alturas é certamente preocupante.

Lavanco real (Anas platyrhynchos)
OM-1 + Zuiko 100-400 f:6,3    ISO:3200   V:1/320    F:7,1

    Cambiando de tema xa chegaron todos os picanzos vermellos. Estes días estou a velos instalados xa nos tradicionais territorios de Valdoviño ou Moeche, onde por certo o "macho do cruce" amosaba unha plumaxe tremendamente deteriorada. Non sei moito do tema mas nesta época do ano as penas deberían estar perfectas para lucir. Admítense opinións.

Picanzo vermello (Lanius collurio)
OM-1 + Panasonic 100-300 f:5,6   ISO:400   V:1/1000    F:7,1

En Meirás (Valdoviño) hai un territorio que aínda non coñecía, pola estrada ao campo de futebol.


Picanzo vermello (Lanius collurio)
OM-1 + Zuiko 100-400  f:6,3   ISO:800   V:1/500    F:6,3

    Esta mañá orballaba e quedou unha foto bonita cando o macho comezou a cantar. Se fose chuvia menos miúda aínda había quedar mellor a foto.

Picanzo vermello (Lanius collurio), macho cantando
OM-1 + Zuiko 100-400  f:6,3   ISO:800   V:1/500    F:6,3

  Esta semana, sabedor que renuncio a comprar o 150-400 f:4, Manolo Rei falábame do Zuiko de focal fixa 300 mm e f:4. Un obxectivo tamén PRO e moito máis económico (o cual non quer dicir barato).

Zuiko 300 f:4

   A verdade é que non descarto esa posibilidade. Sen embargo ese pepino non deixa de ser algo parecido ao que xa teño, aínda que con mellor calidade. Porén a Nikon P1000 dá prestacións que ningún outro equipo pode dar. Non cabe dúbida que neste blogue foron publicadas moitas fotos que sen a P1000 serían imposíbeis. Haberá que darlle unhas voltas ao tema.

Abellón común (Bombus terrestris lusitanicus)
OM-1 + Zuiko 100-400 mm f:6,3   ISO:1000   V:1/500    F:7,1

Escarabello Chrysolina bankii. Fam: Chrysomelidae
OM-1 + Zuiko 100-400 mm f:6,3   ISO:640   V:1/320    F:7,1

 Con estas tomas de "macro" rematamos por hoxe.


venres, 23 de maio de 2025

Días difíciles y terapia naturalista, con sorpresa incluida: Locustella naevia!

    Hace un año que María entraba por última vez en el hospital, de donde ya no saldría con vida. Lógicamente los recuerdos son ahora muy intensos (estoy reviviendo todo de nuevo). Espero que los paseos por el campo y la fotografía de Naturaleza me ayuden en estos complicados días, como ya lo han hecho todo este año. La observación naturalista y sobre todo la preparación de las entradas en el blog han sido lo único que durante unas horas al día me hacían olvidar. Han sido terapia.

  En fin, sigo paseando por las campos de Moeche y San Sadurniño, a veces acompañado por Manolo Rei, al que estoy enseñando cosas básicas como saber moverse por el campo y dónde buscar bichos.

Alcaudón dorsirrojo (Lanius collurio)

  La aparición de pollos volantones está aumentando. En una alambrada encontrábamos un grupito de golondrinas comunes jóvenes siendo alimentada por sus padres:

Golondrinas comunes (Hirundo rustica), pollos volantones

  Seguramente proceden de cierta carpintería en la que hay una estupenda colonia de anduriñas y de la que ya os he hablado. Contamos siete volantones. Ignoro si pertenecían a la misma familia o eran dos diferentes (imposible reconocer a los adultos que aportaban la comida).

Golondrinas comunes (Hirundo rustica), pollos volantones

     Al ser un pájaro acostumbrado a los humanos permitieron que nos acercásemos bastante mientras los adultos seguían dándoles de comer. La experiencia marca el límite en el que debes apartarte para no interferir. Sin lugar a dudas fue un momento maravilloso el disfrutado con una de las aves más emblemáticas de Europa a nivel popular.

Golondrinas comunes (Hirundo rustica), pollos volantones
Sony RX10 III focal 600 mm   ISO:200   V:1/200    F:5

Golondrinas comunes (Hirundo rustica), pollos volantones
Sony RX10 III focal 600 mm   ISO:200   V:1/200    F:5

    Había que estar atento a cuando llegaban los adultos para darles "chicha".

Adulto cebando pollo


Adulto cebando pollo
Sony RX10 III focal 600 mm   ISO:320   V:1/1000   F:5

Golondrinas comunes (Hirundo rustica), pollos volantones

Golondrina común (Hirundo rustica) juvenil
Sony RX10 III focal 600 mm   ISO:200   V:1/160    F:5,6

Golondrina común (Hirundo rustica) juvenil
Sony RX10 III focal 600 mm   ISO:200   V:1/200    F:5,6

 La sorpresa ha llegado en una de las visitas que hicimos a la zona de San Xurxo de Moeche, donde hay unos prados seminaturales llenos de flores y de vida.

Prados en San Xurxo de Moeche

Prados hiperhúmedos con masas arbustivas de Salix atrocinerea

      Allí escuchábamos el canto inconfundible de la buscarla pintoja (Locustella naevia), un pájaro de la familia Sylviidae y migrante transahariano que en España ocupa únicamente la cornisa cantábrica. Años atrás criaba también en bastantes lugares de Galiza (citas propias y otras publicadas) pero se ha rarificado muchísimo.

  En estos campos de Moeche fue un probable reproductor, a juzgar por mis observaciones (hablamos de estación reproductora, no de aves en migración, ojo):
  • 5/07/1987 Se escucha un macho cantor en una parcela de cereal (aún había de eso)
  • 27/06/1997 En el cuaderno de campo anotaba: "moitas" (todos MM cantores). Obsérvase un exemplar no extremo W do val, na horta dunha casa. Cantaba desde unha silveira (Rubus sp) e logo desde un salgueiro (Sallix atrocinerea), a menos de 1 m. de altura ao chan.
  • 24/05/1998 Observado a menos de 10 m otro macho cantor
  • 29/06/2014 Observado el último macho cantor hasta esta semana

   Os pongo una serie de fotos tomadas entre 2012 y 2016, todas en Valdoviño, de donde parece que ha desaparecido definitivamente. Empezamos con una tremenda: una buscarla pintoja aportando material al nido. Por desgracia aquel nido se perdió cuando desbrozaron la cuneta.

Buscarla pintoja (Locustella naevia) 14/04/2012
Adulto aportando hierbas al nido. Taraza, Meirás (Valdoviño)

Burcarla pintoja (Locustella naevia) en hábitat típico

Buscarla pintoja (Locustella naevia). Valdoviño, mayo de 2016
Canon SX 60 focal 1200 mm   ISO:640   V:1/320   F:7,1

   Las buscarlas son aves espectaculares. Además de tener un canto completamente insólito (similar al ruido de un carrete de pesca recogiendo o al de un ortóptero) se mueven por las plantas casi como un ratón, "caminando" por las ramitas. Algunos ejemplares son muy mansos y permiten acercarte muchísimo, siempre que lo hagas con cuidado. 


     Hasta esta semana mis últimas observaciones de la especie habían sido el 4/06/2018 en el lago de Doniños y el 16/05/2016 en los prados de Valdoviño. En 2015 se había descubierto una pareja criando en Reinante (Barreiros), en la costa luguesa. Pienso que siguió criando unos años más. Y no conozco más citas desde entonces, al menos publicadas en las webs habituales de Galiza. Para que os hagáis una idea de la rareza de la especie.

Buscarla pintoja (Locustella naevia). Mayo de 2016
Canon SX 60 focal 1200 mm   ISO:200   V:1/250   F:6,3

   Esperemos que pueda acabar fotografiando también este de San Xurxo de Moeche, aunque el sitio es complicado de acceder. Sería una buena alegría bien merecida en estos momentos tan tristes.