Seguidores e seguidoras

martes, 26 de diciembre de 2023

Ría de Ortigueira: zarapitos y "Bird Center"

    Esta mañana hice una "visita de médico" a la ría de Ortigueira. Sin telescopio ni nada, sólo para matar el gusanillo de la fotografía.

Zarapito real (Numenius arquata). Toma recortada al 75%
OM-1 + Zuiko 100-400 mm  ISO:800   V:1/200   F:7,1

   Varios zarapitos se alimentaban cerca del muelle y dediqué el tiempo a fotografiarlos.

Zarapito real (Numenius arquata)
OM-1 + Zuiko 100-400 mm  ISO:640   V:1/800   F:7,1

 El zarapito real (Numenius arquata) tiene en Ortigueira uno de sus principales cuarteles de invernada peninsulares, con cifras habituales de 300-600 ejemplares (hasta 800 ej. en enero de 1997). El trinador también inverna con números importantes pero más modestos: alrededor del centenar de individuos.

Zarapito real (Numenius arquata). Imagen muy recortada
OM-1 + Zuiko 100-400 mm  ISO:1000   V:1/400   F:6,3

  Por lo visto en las imágenes durante estos años ambos zarapitos parecen ser muy dependientes de los cangrejos (Cacinus maenas y otras spp), que suponen el 90% de las capturas observadas en fotografía. Aunque eso pueda deberse a que las presas menores como anélidos u otros sean digeridas mientras mantienen el pico en el fango y por eso no los vemos.

Zarapito real (Numenius arquata) comiendo cangrejo común (Carcinus maenas). 

Zarapito real (Numenius arquata) comiendo cangrejo. Toma recortada al 75%
OM-1 + Zuiko 100-400 mm  ISO:800   V:1/250   F:7,1

Zarapito trinador (Numenius phaeopus) comiendo cangrejo. 
OM-1 + Zuiko 100-400 mm  ISO:1600   V:1/500   F:6,3

  No podemos aplicar el concepto de maldad en el reino animal (para ello sería necesario que los animales tuviesen conciencia personal y discernimiento, algo de lo que carecen); pero no puedo evitar cierta antipatía hacia aquellas especies que se dedican al parasitismo. Es una ley natural esta forma de alimentación pero me disgusta ver como cornejas o gaviotas se dedican sistemáticamente a robar las presas que otras aves han obtenido con sus propias habilidades. Sé que no es muy científico este sentimiento hacia una especie animal pero no puedo evitarlo. Será que me crié en un barrio donde había macarras de ese tipo.

Gaviota sombría (Larus fuscus) controlando zarapito trinador

  Esta mañana una gaviota sombría se dedicaba a robar cuanta presa lograban los zarapitos próximos al muelle de Ortigueira. Os juro que me dieron ganas de tirarle una piedra. 

Gaviota sombría (Larus fuscus) robando cangrejo a zarapito trinador

  En ocasiones los mazaricos tenían suerte y escapaban con el botín.

Zarapito trinador huyendo con la presa

 Un trinador se acercó mucho al muelle y permitió que tomara unas fotos de cerca.

Zarapito trinador (Numenius phaeopus)  
OM-1 + Zuiko 100-400 mm  ISO:1600   V:1/400   F:7,1

Zarapito trinador (Numenius phaeopus)  
OM-1 + Zuiko 100-400 mm  ISO:1600   V:1/400   F:7,1
 
   Además de los zarapitos, estrellas de la ría, no faltaron otras especialidades de la casa.

Colimbo grande (Gavia immer)

Espátulas comunes (Platalea leucorodia)

Nutria paleártica (Lutra lutra)
OM-1 + Zuiko 100-400 mm   ISO:3200   V:1/500   F:7,1

  BIRD CENTER

 Cambiando de tema me han autorizado a comunicar el motivo de mi reunión con el alcalde de Ortigueira (junto a otros colegas naturalistas) el pasado día 12. Y no es otro que el proyecto para construir un "Bird center" en Ortigueira, al estilo del que existe en Urdaibai (Euskal Herria).  El proyecto está aún en trámite inicial pero dada la sintonía entre la alcaldía y la Xunta (del mismo color político) me consta que hay mucho interés en el tema y la financiación parece asegurada.

 En la reunión del día 12 estaban colegas como Rafa R. Loureiro, Álvaro Barros o Xan R. Silvar. Todos concidimos en que el proyecto debe servir también para proteger el ecosistema y su biodiversidad, además de fomentar la educación ambiental. Obviamente salió también el tema de la peste mascotista y varios de nosotros dejamos claro nuestro parecer. Aproveché para recomendar la construcción de observatorios que sirvan para la observación ornitológica y di algunos consejos sobre el modelo de construcción que me parece más apropiado.

  El edificio principal estará ubicado muy cerca del muelle de Ortigueira, un lugar que tanto Álvaro como yo consideramos como el mejor de Galiza para la observación de acuáticas. El Parque Xeolóxico de Ortegal y Estaca de Bares estarán incluidos dentro de este gran proyecto que pretende aportar dinamismo económico y turístico a la zona. Habrá convocatorias para contratación de personal y es posible que se cree una especie de comisión de seguimiento, formada por expertos y conocedores del humedal, para comprobar que la cosa funciona como debiera y sirve para su propósito.

  En fin, como digo el proyecto está todavía en pañales pero todo indica que hay un interés real y, sobre todo, pasta disponible. Desde Bichos e demáis familia iremos informando de todas las novedades.

lunes, 18 de diciembre de 2023

Lagoa de Valdoviño, 18/12/2023

   Estes días estamos a ter tempo anticiclónico, co que iso supón: temperaturas mínimas baixas nos vales e terras chás do interior, máis altas nos cumes das serras (polo efecto da inversión térmica).

Temperaturas mínimas rexistradas hoxe por Meteogalicia

  Este mediodía facía unha nova visita á lagoa de Valdoviño, aproveitando que nas horas laborábeis a peste canina é moito menor.


Acuáticas na lagoa da Frouseira

  Non levaba o telescopio. Aínda así puiden completar un censo bastante preciso nalgunhas especies. outras ficaron sen contar, obviamente.

Patos culleretes (Spatula clypeata)

Poño a listaxe das acuáticas censadas este mediodía:
  • 16 Patos cullereiros comúns (Spatula clypeata)
  • ++ Patos cincentos (Mareca strepera) n.c.
  • 5 Patos asubiadores (Mareca penelope)
  • +++ Alavancos reais (Anas platyrhynchos)
  • 3 Patos albelos (Anas acuta)
  • 314 Cercetas comúns (Anas crecca). Número algo impreciso quizá
  • 11 Patos cristados (Aythya fuligula)
  • 1 Pato de cara branca (Aythya marila) tipo femia
  • 2 Mourelos comúns (Melanitta nigra). Anatídea mariña rara na lagoa (só teño outra observación, así de memoria)
  • +++ Merguilletes comúns (Tachybaptus ruficollis)

Cercetas comúns (Anas crecca)

Patos cristados (Aythya fuligula) e galos de auga (Fulica atra)

Pato de cara branca (Aythya marila) no medio do "fregao"

Mourelos comúns (Melanitta nigra)
  • 1 Furamatos (Rallus aquaticus) detectado en case dúas horas
  • 7 Galiñas de auga comúns (Gallinula chloropus)
  • Aproximadamente 110 galos de auga (Fulica atra)
  • 1 Bilurico das rochas (Actitis hypoleucos)
  • 7 Virapedras comúns (Arenaria interpres) na ribeira da lagoa. Unha limícola común no paso de maio, bastante escasa de inverno na praia, máis aínda na lagoa
  • + Pilros tridáctilos (Calidris alba). Deceas
  • + Pilros comúns (Calidris alpina). Deceas
  • 86 Gaivotas choronas (Chroicocephalus ridbundus)
  • 2 Gaivotas de cabeza negra (Ichthyaetus melanocephalus)
  • 3 Gaivotas canas (Larus canus)
  • + Gaivotas comúns (Larus michahellis/fuscus)
  • 1 Cegoña branca (Ciconia ciconia)
  • 20+ Corvos mariños grandes (Phalacrocorax carbo)
  • 1 Garzota común (Egretta garzetta)
  • 5-10 Garzas reais (Ardea cinerea)
  • 10 Cullereiros (Platalea leucorodia)
  • 1 Águia pescadora (Pandion haliaetus)
  • 2 Tartarañas das xunqueiras (Circus aeruginosus). Unha femia e un xoven. A femia carrexaba un cacho de cana nun comportamento bastante peculiar para o mes de decembro (a especie nunca aniñou aquí que eu saiba). 

Virapedras (Arenaria interpres)

Virapedras (Arenaria interpres)

Gaivota cana (Larus canus)

Cullereiro (Platalea leucorodia)

Tartaraña das xunqueiras (Circus aeruginosus) portando cacho de cana. Ao fondo o xuvenil

E con isto rematamos por hoxe.

jueves, 14 de diciembre de 2023

Ría de Ortigueira 13/12/2023, censo de acuáticas

   Ayer varias personas mantuvimos un encuentro con el alcalde de Ortigueira para tratar un asunto del que hablaremos más adelante. Aproveché el viaje y dediqué las horas previas a realizar un censo rápido de acuáticas en la ría central (sin Ladrido, ojo). No es un censo completo porque tampoco disponía de mucho tiempo, pero sirve para hacernos una idea aproximada de lo que hay en estos momentos. No incluyo gaviotas comunes.

  • 32 Cucharas europeos (Spatula clypeata)
  • 650 Silbones europeos (Mareca penelope). Conteo impreciso desde mucha distancia y con las aves moviéndose. Creo que eran menos.
  • 207 Ánades azulones (Anas platyrhynchos)
  • 170 Ánades rabudos (Anas acuta). Con los silbones, poco preciso
  • 190+ Cercetas comunes (Anas crecca)
  • 15 Negrones comunes (Melanitta nigra)
  • 1 Serreta mediana (Mergus serrator)
  • 1 Zampullín chico (Tachybaptus ruficollis) en Mera
  • 1 Zampullín cuellinegro (Podiceps nigricollis)

Serreta mediana (Mergus serrator)

Ostreros auroasiáticos (Haematopus ostralegus) y otras limícolas
  • 143 Ostreros euroasiáticos (Haematopus ostralegus) contados desde Fornelos. Ya habían subido algunos. Andarán por los 200 individuos, como siempre
  • También 143 Chorlitos grises (Pluvialis squatarola). Buen número
  • ++ Zarapitos trinadores (Numenius phaeopus). Muchas decenas
  • 287 Zarapitos reales (Numenius arquata) contados en O Cavalar. Había censado 351 ej el 12 de octubre, una cifra baja en ambos casos
  • 91+ Agujas colipintas (Limosa lapponica) contadas desde el muelle de Ortigueira con bajamar. No pude contarlas en O Cavalar
  • 113 Agujas colinegras (Limosa limosa)
  • 2 Andarríos chicos (Actitis hypoleucos)
  • 59+ Archibebes claros (Tringa nebularia). Hay muchos más pero para contarlos bien se necesita más tiempo del que disponía (esta especie es complicada)
  • 125 Archibebes comunes (Tringa totanus). Me pareció ver un oscuro (T. erythropus) entre ellos pero no pude confirmarlo
  • 2 Vuelvepiedras (Arenaria interpres)
  • ++ Correlimos gordos (Calidris canutus). Decenas
  • 950-1100 Correlimos comunes (Calidris alpina). Había unos 950 individuos en O Cavalar (contados de 10 en 10) y luego encontré 162 más en el muelle de Ortigueira
  • 1 Gaviota cana (Larus canus) joven en Mera

Zarapitos reales (Numenius arquata)

Correlimos comunes (Calidris alpina) y zarapitos trinadores (Numenius phaeopus)

Correlimos comunes (Calidris alpina)
OM-1 + Zuiko 100-400 mm   ISO:400   V:1/400   F:6,3

Archibebe común (Tringa totanus)
OM-1 + Zuiko 100-400 mm   ISO:400   V:1/400   F:7,1

Vuelvepiedras (Arenaria interpres), en el centro de la imagen
  • 2 Colimbos grandes (Gavia immer)
  • 2 Colimbos chicos (Gavia stellata)
  • 78 Cormoranes grandes (Phalacrocorax carbo)
  • 4 Cormoranes moñudos (Gulosus aristotelis)
  • 10 Garcetas grandes (Ardea alba)
  • 35 Garzas reales (Ardea cinerea)
  • ++ Garcetas comunes (Egretta garzetta). Pocas decenas
  • 42 Espátulas comunes (Platalea leucorodia)
  • 1 Águila pescadora (Pandion haliaetus)
  • 1 Aguilucho lagunero (Circus aeruginosus)

Colimbo grande (Gavia immer)

Cormoranes grandes (Phalacrocorax carbo) en vuelo

   Bueno, no va a ser una invernada histórica pero tampoco está mal teniendo en cuenta como va la cosa climática (en Villafáfila este año tienen también unas cifras ridículas de anátidas).

martes, 12 de diciembre de 2023

Ampelis europeo, zorzalito de Swainson, curruca gavilana...

    Todo eso y más es lo que me he perdido, residiendo en Ferrol! Actualmente muchos aficionados pajareros viven por y para el coleccionismo, acudiendo en masa a esos lugares donde ha aparecido un ave divagante (algunos de estos caza-rarezas ni conocen al ave en cuestión pero las redes sociales tiene un poderoso efecto llamada). Sin embargo yo cada año que pasa me siento más distanciado de ese fenómeno social que es la rarología. Prefiero pasear tranquilamente por zonas conocidas y disfrutar lo poco que nos queda de Naturaleza, aunque a veces el mal tiempo no anime.

Ría de Ferrol desde O Puntal (Neda)

  Este año tenemos una pequeña invasión de colimbos chicos (Gavia stellata), ave no rara pero poco habitual. Incluso ha llegado un ejemplar a la ría de Ferrol, que ha sido fotografiado por casi todo el mundo.... excepto por mí. Estas cosas antes me daban algo de envidia, ahora ya no. He aprendido a disfrutar el valor de lo cotidiano, que está pasando por delante de nuestros ojos más rápido de lo que pensamos y jamás volverá ser tal como lo conocemos ahora.

Puente de As Pías

  Ayer salí del trabajo con la Canon SX70, que llevo siempre en el maletero. Tras muchos días con la OM-1 el cambio a una bridge de sensor pequeño es muy grande. Entiendo a los fotógrafos reflex que prueban una de las pequeñajas y echan pestes. En mi opinión es necesario un período de adaptación importante para conocer la máquina y el procesado de sus imágenes, que tengo un poco oxidado.

Cormoranes moñudos (Gulosus aristotelis)
Canon SX70 (focal equiv 1000 mm)   ISO:400   V:1/250     F:7,1

     Ojeando fotos antiguas, tomadas con las SX50/60 (u otras bridge) observo que ahora no consigo la misma calidad con la SX70. No sé exactamente qué hago mal pero no acabo de ver los resultados que antes obtenía. Parece que haberme habituado a equipos de gama superior me ha hecho olvidar ciertos automatismos que tenía años atrás en los que sólo disparaba con cámaras bridge. Me costó horrores conseguir un par de tomas decentes de estos cormoranes en el muelle de Maniños.

Cormoran moñudo (Gulosus aristotelis)
Canon SX70 (focal equiv 600 mm)     ISO:100   V:1/80     F:6,3

  Habrá que practicar más con la SX70 porque viendo tantas imágenes chulas como tengo guardadas en el disco duro tengo claro que el problema NO es la cámara. Soy yo, que me he acomodado a las prestaciones fabulosas de las micro 4/3" y parece que he olvidado como se maneja un sensor 1/2,3". Habrá que dedicarle más tiempo.

lunes, 4 de diciembre de 2023

De vuelta a Cospeito

      El frío ha llegado a Europa Central y probablemente en los próximos días se notará una entrada de aves migrantes. Por ahora la cosa está muy parada, como pude comprobar el domingo en la comarca lucense de A Terra Chá.


   Cuando empecé a visitar aquella zona las cigüeñas blancas, muy pocas entonces, retornaban a finales de enero o febrero. Ahora ya lo hacen a primeros de diciembre. Leí en prensa que han vuelto a A Limia ya en noviembre. 

Cigüeña blanca (Ciconia ciconia)
OM-1 + Zuiko 100-400 mm  ISO:1000   V:1/400   F:6,3
 
 Las avefrías han llegado en abundancia a otros territorios peninsulares (censaron 3500 el domingo pasado en Villafáfila). Ayer sólo pude contar un ejemplar en A Veiga de Pumar. Reclamaba sin parar, como buscando compañía. 

Avefría europea (Vanellus vanellus)

  Pocos paseriformes animaron los muestreos por los campos de A Espiñeira. Grupos pequeños de pinzón vulgar (50-100 indiv) y con ellos mis dos primeros reales (Fringilla montifringilla); otro grupo de 30 escribanos trigueros (Emberiza calandra) y también la primera lavandera enlutada del invierno como más reseñable.

Lavandera enlutada (Motacilla alba yarrellii)

  Lo mejor de todo, un esmerejón, que causó terror en el grupo de pinzones. Hacía años que no observaba uno de estos pequeños pero fieros falcónidos. Y creo que es la primera foto que publico.

Esmerejón (Falco columbarius). Imagen a contraluz y muy recortada
OM-1 + Zuiko 100-400 mm  ISO:400   V:1/400   F:6,3

  Antes había visitado la laguna de Cospeito, que vuelve a estar en obras. A ver si arreglan el estropicio causado tras el plan de "recuperación" de 2002. Aunque ahora lo veo difícil por no decir imposible.

Sector oeste de la laguna
OM-1 + Panasonic 14-42 mm  ISO:1250   V:1/250   F:7,1

 Desde el observatorio de piedra (Nº3, si no recuerdo mal) el aspecto del humedal es atractivo... pero no había ni una sola ave. Repito: ni una.


   Desde el observatorio principal podemos ver la nueva cubeta realizada este verano, donde tampoco había aves. Olvidé hacer foto pero pongo una de la cámara que tiene instalada Meteogalicia.

Laguna de Cospeito, cubeta recién ampliada

 Toda la patada se encontraba en el sector oriental de la laguna. Pongo lo que conté desde el observatorio 5 (bastantes aves estaban ocultas por la masa de Typha):
  • 38+ Cucharas europeos (Spatula clypeata)
  • 4+ Ánades frisos (Mareca strepera)
  • 4 Silbones europeos (Mareca penelope)
  • 200+ Ánades azulones (Anas platyrhynchos)
  • + Cercetas comunes (Anas crecca). Varias decenas al menos
  • 2 Zampullines chicos (Tachybaptus ruficollis)
  • 1 Rascón (Rallus aquaticus) detectado
  • 0 Gallinetas (Gallinula chloropus)
  • 3 Fochas comunes (Fulica atra)
  • 1 Cigüeña blanca (Ciconia ciconia)
  • 7 Cormoranes grandes (Phalacrocorax carbo)

Sector este de la laguna
OM-1 + Panasonic 14-42 mm  ISO:640   V:1/200   F:7,1


Silbones en el centro de la imagen

Bando de cucharas

Fochas comunes (Fulica atra)

 En fin, luces y sombras en esta visita. Una parte de la laguna recordaba algo a lo que fue no hace tanto. Pero la ausencia de aves en la mayor parte del humedal refleja el estado de deterioro medioambiental en que se encuentra. Por no hablar del olor fétido a vertidos orgánicos y contaminantes diversos que cubría muchos campos de la zona.

Sector este de la laguna
OM-1 + Zuiko 100-400 mm   ISO:2000   V:1/250   F:7,1

     Bueno, esperemos que este tercer plan de restauración vaya mejor que el anterior y podamos volver a tener una laguna de Cospeito viva.