Seguidores e seguidoras

jueves, 25 de octubre de 2018

"Bichos e demáis familia" deja de publicar.

   Después de 7 años este blog echa el cierre. En las circunstancias actuales me veo obligado a dejar de salir al campo, así que se hace imposible continuar publicando. De vivir en otro lugar quizá no sería necesario el coche para realizar observaciones de interés naturalista o paisajístico pero en Ferrol es imprescindible, dado el lamentable estado de conservación en el entorno de mi ciudad. Y en estos momentos de importantes dificultades económicas para mi familia (con varios "frentes" abiertos) no puedo permitirme ese gasto innecesario de gasoil.
  Existen otros motivos que me han ido quitando las ganas de continuar. Como la pérdida de mi querido local patch de Valdoviño por culpa de la peste mascotera o el alarmante deterioro del medio en mi comarca, invadido de manera brutal por especies invasoras;pero el económico es lo principal.

  A aquellos seguidores y seguidoras más entusiastas, debo decirles que este adiós probablemente sea temporal, pues estoy meditando volver a medio plazo con otro proyecto más abierto, ampliando contenidos para que me sea más fácil publicar. Además Blogger y Gmail llevan tiempo dándome problemas de virus o de notificaciones y lo del facebook no me convence. Por eso estoy barajando la opción de diseñar otra página con un soporte distinto.

  Gracias a todos por haberme leído durante este tiempo, especialmente a los y las que os habéis manifestado realizando vuestros comentarios, que a menudo han enriquecido y mejorado las entradas (no me atrevo a citaros a todos porque seguro que me olvido de alguien).

 A modo de "making off" o "así se hizo" me despido con unas fotos tomadas en acto de servicio.

 Paseando por la ría de Ortigueira (Foto: Juan Gómez Escariz)

 De charla en la laguna de A Frouxeira (Valdoviño) con Alejandro Martínez (izda.) y Juan Gómez (centro). Foto José Luis Lorenzo ("Colón")

 Afotando andarríos. Foto: maestro Fran Nieto, con teléfono móvil

  Fotografiando desde O Seixo (Mugardos). 
Foto: Fran Nieto con teléfono móvil

Un hide improvisado. Foto: maestro Alvaro Fernández Polo

Agosto de 2013 (había mucho en que pensar). Foto: José Luis Lorenzo

Adios y gracias. Adeus e grazas. Foi un pracer.

domingo, 21 de octubre de 2018

Unhas imaxes sen palabras

   Non estou hoxe con ánimo para escreber pero quería publicar algo novo porque quizá bote un tempo sen volver a subir nada. Así que poño unhas fotos atrasadas.


 Cerceta real (Anas crecca)  

Bando duns 45 Corvos mariños (Phalacrocorax carbo) no encoro das Forcadas

 Xunqueira do Belelle

 Desembocadura do Belelle coa igrexa de San Nicolás (Neda) de fondo

Bilurico claro (Tringa nebularia)

domingo, 14 de octubre de 2018

Aves marinas en cifras

 Estoy esperando una pequeña intervención quirúrgica (nada serio) así que no puedo cargar equipo pesado como trípode o telescopio. Por lo tanto no puedo censar aves marinas en el cabo de Punta Frouxeira (Valdoviño), pero sí os pongo unos datos que he recopilado de mis cuadernos de campo.


      Para censar suelo tomar como referencia un saliente rocoso y trazar una línea imaginaria. Todo lo que pase volando queda "fichado".


   Vamos con los datos. Son las mayores frecuencias de paso registradas por ejemplares/hora:

PARDELA CENICIENTA (Calonectris borealis): Sobre todo en verano y otoño. A menudo supera el centenar, con máx. de 177 ej/h (10-08-2005) y 340 ej/h (12-10-2006)

PARDELA BALEAR (Puffinus mauretanicus): decenas de ej/h casi todo el año. En este cabo no he registrado nunca números tan elevados como los que presenta la Pichoneta

PARDELA PICHONETA (Puffinus puffinus): Muy numerosa en otoño con censos máx. de 382 ej/h (25-09-2005), 720 ej/h (18-09-2011) y récord de 1390 ej/h (24-09-2010)
  
PARDELA SOMBRÍA (Ardenna grisea): En otoño, más escasa que las otras pardelas. Habitualmente 20-60 ej/h pero puede ser numerosa con viento del Oeste: 219 ej/h (25-09-2005) y 290 ej/h (24-09-2010)

Pardela cenicienta (Calonectris borealis)

 Pardelas sombrías (Ardenna grisea)

ALCATRAZ ATLÁNTICO (Morus bassanus). La especie más numerosa y espectacular, especialmente en Octubre-Noviembre. Con vientos flojos del NW alcanza cifras elevadísimas: 2400 ej/h (01-11-2006) y récord de 3380 ej/h (25-10-2009)

NEGRÓN COMÚN (Melanitta nigra).  En muchas jornadas no se ve ni el primero pero cuando se dan las condiciones idóneas es numeroso: 380 ej/h (12-10-2006), 440 ej/h (10-08-2005) y récord de 500 ej/h (10-10-2004) un día de temporal

PÁGALOS (Stercorarius spp). Son frecuentes las tres especies mayores, con ratios de paso mucho más modestos (1-10 ej/h). En pleno invierno ya sólo se suele ver el real (Stercorarius skua). Tengo una cita probable de rabero (Stercorarius longicaudus) pero no hay foto.

CHARRANES (Sterna spp). Mi  registro más alto es de 510 ej/h (17-09-2006). El 75 % de las aves suelen ser patinegros (Thalasseus sandvicensis)

ÁLCIDOS (Alcidae). La especie más numerosa es, con mucha diferencia, el Alca común (Alca torda) con máx. de 346 ej/h (08-11-2003). También se ve durante los temporales de invierno por ser ave pelágica que inverna en alta mar.


 Alcatraz atlántico (Morus bassanus)

  Además también son frecuentes Gaviotas cabecinegras (Larus melanocephalus) o tridáctilas (Rissa tridactila), cetáceos como el Delfín mular (Tursiops truncatus) e incluso he llegado a ver un Pez luna (Mola mola) flotando entre dos aguas un día de verano. Con suerte en Junio o Julio podremos avistar algún Paíño (Hydrobates pelagicus), que podría incluso criar en islotes próximos. Y si ya suena la flauta puede aparecer hasta un Fulmar (Fulmarus glacialis) como pasó un 12 de Agosto de 2004.

 Págalo (Stercorarius parasiticus/pomarinus) juv

  También habrá muchas jornadas aburridas, sin avistamientos, tiritando con el frío e intentando escapar de la lluvia y del fuerte viento que dificulta incluso mantenerse de pie. Pero eso también forma parte del aprendizaje.

Costa de Valdoviño

viernes, 12 de octubre de 2018

Bisbita costero (Anthus pretosus)

      Empecé a bichear en serio tomando notas de campo a los 14 años, allá por 1985, pero jamás había tenido tan pocas ganas de salir como ahora. Lo que no han conseguido las diversas vicisitudes de la vida, con sus malos momentos, lo está consiguiendo el maldito mascoterismo. Teniendo en cuenta que no puedo desplazarme mucho y que la mayoría de los espacios naturales próximos son de facto parques caninos resulta insoportable salir al campo.

    Hoy me tocó sufrir esa peste en la playa de Cariño, donde nada más llegar me cruzaba con una que ya volvía de la playa con sus tres perros sueltos. Resultado: ni un bicho a la vista. A pesar de todo y gracias a las indicaciones de Ricardo (Hevia) logré descubrir un Bisbita costero:


  Hace años se veía en la laguna de Valdoviño, aunque siempre mucho más escaso que el emparentado Bisbita alpino (Anthus spinoletta). A diferencia de éste último el costero no cría en nuestra latitud y sólo nos visita durante el invierno en contadas localidades como la playa o el puerto de Cariño, donde es invernante regular.

Bisbita costero (Anthus pretosus)

     Me hacía ilusión publicar fotos de esta especie por primera vez en el blog pues me trae gratos recuerdos y quería afotarlo mejor, pero justo cuando se me estaba acercando con buena luz apareció otro perro que se dirigió directamente hacia donde estaba el pájaro, que salió volando.

     No digo lo que pensé en ese momento pero lo imagináis. Recuerdo haber discutido con otros colegas que en la Comarca de Ferrol el problema canino era de una dimensión mayúscula. Y esta semana la prensa confirmaba mi percepción (pincha). Ferrol y Santiago son las ciudades gallegas que tiene el mayor ratio de perros por persoa: 1/8 frente a 1/14 de A Coruña, por ejemplo. Además Ferrol gana también en número de perros potencialmente peligrosos. Ojo, todo ello teniendo en cuenta que muchos animales no están registrados.

  Se diría que el gobierno ha aprobado un decreto-ley que obliga a tener un perro antes de fin de año o pierdes la pensión. Tiene que ser eso.

miércoles, 10 de octubre de 2018

Lactovegetarianismo.

  Comentaba que tenía pensado volver al lactovegetarianismo de manera progresiva y pensando más bien en el año 2019. Sin embargo el proceso ha sido tan rápido que me ha sorprendido incluso a mí. En apenas una semana he abandonado el consumo de carne y pescado de mi dieta (el de huevos se aplazará unos meses).

   La primera vez que di el paso al  vegetarianismo el cambio había sido lento y progresivo, mientras estudiaba libros y más libros sobre la materia o escuchaba a aquellos que entienden de nutrición. Porque estas cosas conviene hacerlas bien, informándose de las fuente adecuadas, pues supone un cambio radical en la persona. Toda cuanta información se reciba es poca.

 Diferentes libros sobre cocina 

   La cocina tradicional gallega e ibérica es eminentemente carnívora, en el sentido en que casi todos los platos principales contienen carne o pescado, pero también existen platos tradicionales vegetarianos , como las famosas pochas a la navarra o unas acelgas con refrito. Sólo hay que saber buscar en las fuentes (en España se cocinan también pucheros de garbanzos con majado de pan frito y perejil completamente vegetarianos) .


   Y la cocina tradicional ayurvédica de la India es, sin discusión, la fuente de todas las fuentes si de cocina vegetariana hablamos. En otros lugares como Grecia, Oriente medio, Sudamérica o África podemos encontrar muchas recetas vegetarianas tradicionales, pero la cocina hindú es mi favorita (hablo de la clásica, pues después de las diferentes colonizaciones musulmanas y europeas se introdujeron muchos elementos animales como pollo, cordero o cerdo).


    Probablemente el hecho de tener ya el paladar educado en el vegetarianismo ha favorecido que el proceso haya sido tan rápido en esta ocasión. Aunque sigo sorprendido con la facilidad para encontar hoy ciertos productos en comercios convencionales. Productos como el "Garam masala", una masala (mezcla) de especias que usaba mucho en mis tiempos, que ahora se vende en Ferrol.


  Como siempre, no tendré problema en saltar un día el "protocolo" y comer una tortilla o algo de pescado, ya sea por motivos de trabajo o de reunión. La sociedad es la que es y en última instancia la comida es un medio, no un fin en sí mismo. Ser vegetariano no implica ser un fanático como son muchos de estos nuevos veganos urbanitas, que califican de asesino a un fulano simplemente por comer un filete. Ser vegetariano implica estudiar todos los días como podemos hacer para no incluir animales en nuestra dieta comiendo rico y sano. La cocina tradicional nos dará casi todas las respuestas. He descubierto que en estas cosas está todo inventado.

lunes, 8 de octubre de 2018

Forcadas, 07-Octubre-2018

  Ayer Domingo visitaba de nuevo el embalse de As Forcadas, en compañía de José Ramón Castro, Pedro Cruzado y su amigo vasco Carlos Fernández. El día fue desapacible, con fresco y viento pero la mañana estuvo entretenida.

  El Combatiente (Philomachus pugnax) seguía presente y como novedad, había 2 Agujas colinegras. Pedro se sorprendió con la distancia a la que fotografío logrando imágenes decentes. Habría que estar allí para darse cuenta de las condiciones del disparo y la calidad que ofrecen estas económicas cámaras compactas.

 Agujas colinegras (Limosa limosa)
Canon SX60 focal 247 mm (equiv. 1365 mm)  ISO: 800  V: 1/400  F:  6,5

  Seguramente la Agachadiza común se haya beneficiado de que casi todos los cazadores de la comarca se han pasado a la caza mayor (no es una pieza tan apreciada como la Becada pero también le daban). Que conste que en el propio embalse no se puede cazar en ningún caso. 


    Y esto no es Barreiros, pero también tenemos nuestros "falaropos":

 Agachadiza común (Gallinago gallinago) nadando en aguas someras

   El Aguila pescadora volvió a aparecer con una captura y de nuevo aparecieron también las Cornejas negras para intentar parasitarla.


  Todos los presentes (incluyendo a José Ramón, que es pescador de costa) dijimos lo mismo al ver la foto: "parece un sargo". Supongo que es un efecto óptico esa figura tan rechoncha que parece tener el pez pero no me extrañaría que hayan soltado Carpines o Black-bass en el embalse.

Aguila pescadora (Pandion haliaetus)

Como véis Forcadas sigue ofreciendo diversión al observador.

sábado, 6 de octubre de 2018

Combatente (P. pugnax) e outras novidades

   Onte achegueime de novo até o encoro das Forcadas, en Valdoviño. Desta volta estiven a prospectar a ribeira de Loiravella.


   Aquí as pradeiras submerxidas fican ao descoberto en canto baixan as augas conformando un hábitat frecuentado por varias especies escasas como o Mazarico rabinegro (Limosa limosa). Mesmo foi avistado hai anos o raro Bilurico patimarelo (Tringa melanoleuca)


   Onte as "pradeiras" de Loiravella estaban ocupadas por 1 Píllara dourada (Pluvialis apricaria), 1 Píllara real (Charadrius hiaticula), 7-8 Becacinas (Gallinago gallinago), 2 Biluricos das rochas (Actitis hypoleucos) e 1 Combatente (Philomachus pugnax), bastante raro de ver aquí aínda que seguramente é máis habitual do que pensamos. Pola contra non detectei nengún Bilurico alinegro (Tringa ochropus) por primeira vez desde hai dous meses.

Combatente (Philomachus pugnax)

   O malo desta zona tan aberta é que non podes achegarte moito ás aves porque está moi exposto. Pero con boa luz e unha cámara bridge tampouco fai falta.


 Becacina ou Narcexa común (Gallinago gallinago)
Canon SX60 focal 247 (equiv. 1365 mm)  ISO: 200  V: 1/400  F: 6,5

    Precisamente o pasado mércores observara unha Píllara dourada en migración activa sobre o asteleiro no que traballo.

Píllara dourada (Pluvialis apricaria)

 Píllara real (Charadrius hiaticula)

   Hai días que viña a observar a presenza dun Ibis sagrado no encoro, probablemente o exemplar do Val avistado en Xuño. Ao principio pensaba que sería un "fake" (bicho criado fuxido dunha colección). Logo de comprobar varias veces a súa timidez cara min considero que se trata dun individuo salvaxe nacido na poboación naturalizada da Bretaña.

 Ibis sagrado (Threskiornis aethiopicus)

Paisaxe das Forcadas

 E fin, que este tranquilo encoro segue a ofrecer momentos relaxados, lonxe dos mascotizados humidais litorais. Sempre nos quedará a lembranza do que foron antes da Peste.

jueves, 4 de octubre de 2018

Comida y medio natural

    En este mundo no existe una sola cosa que permanezca independiente del resto. Nuestras acciones de la vida diaria tienen siempre consecuencias a nuestro alrededor, aunque a veces no las veamos inmediatamente. La contaminación marina por plásticos es un grave problema ecológico que estamos empezando a descubrir muchos años después de haberlos causado. Por eso a veces pequeñas decisiones diarias son más importantes de lo que creemos.

  Con nuestros hábitos y costumbres en la mesa podemos escoger, consumiendo de manera responsable, sana y sostenible. Es lo que he intentado desde siempre y motivo en parte por lo que me hice vegetariano hace veinte años, hasta que tuve que dejarlo temporalmente contra mi voluntad. Ahora que puedo hacerlo tengo intención de ir reduciendo el consumo de productos animales de manera progresiva para volver al lactovegetarianismo otra vez. Con esta idea he estado comprobando como ha cambiado el mercado "vegeta" en estos años:

 Harina de garbanzo

    Antes había que buscar muchos artículos en tiendas ecológicas, donde se ofrecían habitualmente a unos precios elevados no aptos para todas las economías, especialmente en estos tiempos de crisis. O traerlas directamente de tiendas hindús aprovechando viajes a Madrid y Barcelona.

   Ayer, mientras visitaba una gran superficie comercial de Ferrol me sorprendió encontrar harina de garbanzo hecha en Andalucía o tofu a un precio de 1 euro/400 gr. El jengibre, la cúrcuma o el cilantro fresco ya se encuentran en cualquier comercio. La llegada de población emigrante del Magreb o de Sudamérica ha normalizado muchos alimentos típicos de aquellos países y la creciente moda animalista/vegana entre la población joven urbanita ha disparado la cantidad de productos veganos disponibles. Todo ello redunda en beneficios para el consumidor.

 Tofu

 Vaya por delante que soy un enamorado de la cocina tradicional, aunque cuando digo "cocina tradicional" no me limito sólo a la ibérica, sino también a la hindú, china o del Mediterráneo oriental.

Tahini (crema de sésamo)

   Actualmente disponemos de abundante información para realizar compra responsable. No siempre se puede pero si podemos es recomendable escoger siempre producto local, con certificación de bienestar animal y con el menor plástico posible. Por supuesto separando la basura generada entre papel, vidrio, plástico y orgánicos. No hay disculpa para no reclicar.
    También existen cadenas con productos de comercio justo, que defienden las condiciones y derechos de los trabajadores y trabajadoras implicadas en su producción. Cuando compras, el precio más barato suele venir manchado con la sangre y el sudor del trabajador.

Leche gallega con certificación de bienestar animal

 Si consumimos carne o huevos hay que intentar que los animales hayan sido criados de la manera más natural posible. Si son "da casa" mejor. El medio ambiente y tu salud te lo agradecerán.

 Consumir no es una acción más. Estamos diciendo mucho al mundo con la manera en que comemos.
  Tú qué le dices?