Seguidores e seguidoras

domingo, 25 de octubre de 2020

En Ortigueira con temporal

 Este fin de semana hemos tenido otro temporal más en Galiza, con mar muy mala, vientos fuertes y lluvia intensa. Pero hay que aprovechar mientras no se limita el movimiento, así que hubo ración doble, sábado y domingo, en la ría de Ortigueira.

La ría con pleamar y vientos fuertes del SW (Foto: Nikon P1000)

Censando la "patada" (Foto: José R. Castro, Nikon P900)

Acuáticas en O Cavalar bajo fuerte viento y lluvia

Espátulas capeando el temporal como podían

  Realicé un censo completo de anátidas y algunas cosillas a mayores:

  • 7 Garcetas grandes (Ardea alba)
  • 24 Garcillas bueyeras (Bubulcus ibis)
  • 40 Espátulas (Platalea leucorodia)
  • 1 Ánsar común (Anser anser)
  • 266 Silbones europeos (Mareca penelope)
  • 303 Azulones (Anas platyrhynchos)
  • 129 Ánades rabudos (Anas acuta)
  • Sólo 8 Cercetas (Anas crecca). No me lo explico, a estas alturas. 
  • 11 Cucharas (Spatula clypeata)
  • 15 Gaviones (Larus marinus)
 El alto número de garcillas bueyeras ha sido la noticia del finde. Aunque ya se ha convertido en una ardeido común tras su expansión desde un zoológico de Santander me sigue pareciendo un bicho exótico, que gusta ver.

Garcillas bueyeras (Bubulcus ibis) con vacas



Garcillas con la ría y la sierra de A Capelada al fondo

  El grueso de las anátidas llegarán durante las próximas semanas. Tras un invierno muy flojo veremos como resulta el próximo... si que es podemos salir para comprobarlo.

Ánsar común (Anser anser)

Ánades rabudos (Anas acuta) hembras y machos en eclipse/jóvenes

Ánades rabudos (Anas acuta) Foto: Nikon P1000

  El número de archibebes comunes se mantiene en 75-80 (hoy contaba 82), que serán los que se queden a invernar. Con pleamar es fácil observarlos en sus reposaderos.

Archibebes comunes (Tringa totanus) descansando el el muelle de Ortigueira

Archibebes comunes (Tringa totanus)
Sony RX10 III focal 600 mm   ISO:200   V:1/320   F:5

  Ayer nos encontrábamos con Ricardo Hevia. Esta mañana con Álvaro Fdez Polo y Euloxio Ben. Aproveché para explicarles cómo se hace el caldo de grelos vegetariano, cambiando el unto por manteca cocida, todo un sacrilegio. Álvaro estaba como ausente, con la mirada perdida. Euloxio me miraba indignado y con rabia contenida, agarrando el paraguas.

Un servidor segundos antes de recibir un paraguazo 

 Bueno, volvemos al estado de alerta y hay que mantener el sentido del humor. No lo perdáis nunca.

miércoles, 21 de octubre de 2020

Más patos en Ortigueira

   Después de tres semanas he recuperado la P1000, ya reparada de un pequeño problema de humedades. Y la echaba en falta, sobre todo ahora que empieza la invernada en nuestros humedales. Porque en estos espacios abiertos y con aves lejanas es donde más útil resulta.

Colimbo chico (Gavia stellata)

  Aunque soy un comunista convencido, también disfruto viendo aves menos comunes o raras. Así que esta mañana volví a la ría de Ortigueira con la esperanza de pillar al colimbo cerca, pero fue imposible.   Al menos descubrí por fin dónde descansa durante la pleamar (y quizá también de noche). Tiempo y sudor me costó averiguarlo...

Paisaje de la ría de Ortigueira

Colimbo chico (Gavia stellata)

  Mientras buscaba al colimbo por la ría aproveché para contar algunas cosillas:

  • 193 Silbones europeos (Mareca penelope). Empiezan a hacerse notar
  • 104 Ánades rabudos (Anas acuta), repartidos entre  Feás y Cuíña/Lagarea
  • 11 Cucharas (Spatula clypeata)

  El silbón es la anátida más abundante, con un "pico" de 1605 ej. censados en Enero de 2017, aunque el invierno pasado conté sólo 581 (el día de Navidad). Las comunidades de Zostera asentadas en los fondos de la ría son vitales para este pato vegetariano.

Grupito de silbones europeos (Mareca penelope)


    Algunos machos de silbón conservan el plumaje de "eclipse", más parecido al de las hembras.

Silbón europeo (Mareca penelope) macho en "eclipse"

  Otros en cambio muestran ya su precioso plumaje nupcial.

Silbón europeo (Mareca penelope) macho nupcial

  El silbón es una de las anátidas más fáciles de reconocer por su aspecto peculiar, de cabeza delicada, cuello largo, pico corto, con la "popa" afilada y ligeramente levantada. En vuelo el vistoso panel alar blanco delata a los machos a mucha distancia.

Silbones en vuelo mostrando paneles alares

    A partir de ahora la entrada de invernantes se hará más patente, aunque su número y variedad dependerán mucho de las circunstancias climatológicas del invierno. 
    Este próximo fin de semana, si el tiempo y el COVID-19 lo permiten, podré estrenar la P1000 en mi querida Villafáfila. Crucemos los dedos de los pies.

lunes, 19 de octubre de 2020

Sigue el colimbo chico (Gavia stellata) en Ortigueira

   Ayer domingo Jose Ramón y yo volvimos a la ría de Ortigueira con la esperanza de volver a ver y fotografiar al colimbo chico avistado el otro día. Tras pasar toda la mañana buscándolo desde el muelle acompañados por Álvaro, Euloxio y Antonio, apareció justo cuando nos marchábamos:

Colimbo chico (Gavia stellata)
Sony RX10 III focal 600 mm 

  Lamentablemente estaba muy lejos y aún encima a contraluz, pero pude tomarle otra foto testimonial. Echo de menos la P1000 (está a reparar) pero a cambio tengo la Sony y su increíble capacidad de recorte. Conviene recordar que hablamos de un sensor más grande que las bridge normales pero que sigue siendo muy pequeñito, con sólo 1" de diagonal. Aún así fijaos el recorte que he aplicado a la imagen original (bastante mala, por otra parte):

Foto anterior original mostrando el recorte realizado
 
  En la ría sigue más o menos lo mismo. Como novedad, decir que el número de silbones (Mareca penelope) ha subido ya a unos 150+, contados grosso modo, y el de garcetas grandes (Ardea alba) llegaba a 7 ejemplares. La cifra de espátulas (Platalea leucorodia) era de 24.

Grupo de espátulas (Platalea leucorodia) alimentándose

Espátula (Platalea leucorodia) juvenil en vuelo

Garceta grande (Ardea alba)
Nikon B700 focal 900 mm   ISO:220   V:1/250   F:5,6

  Las garcetas grandes son, sin duda, una de las aves más características de Ortigueira (me niego a llamarle "pájaro", como hacen los nuevos birders).


   Fotografié la garceta con la Nikon B700, que es otra cosa. Cuando pasas de la Sony a ésta notas inmediatamente la falta de textura, luz y detalle. Y que todo está igual de enfocado (grrrr...!)


  Para fotos de familia, volvemos a la Sony.

Grupo de garcetas grandes (Ardea alba) con alguna común por el medio

   No sé si es casualidad pero en todas las fotos que pillo a la garceta grande alimentándose lo hace con presas de pequeño tamaño, como camarones, blénidos, peones o alevines. Por mi experiencia la garza real suele capturar presas mucho mayores, como anguilas, múgiles o incluso aves (la he visto capturar un zampullín en Valdoviño). ¿Existirá realmente esta diferencia trófica que podría evitar competencia entre ambas especies? A ver si alguien puede comentar algo o sabe de alguna publicación al respecto. 

Garceta grande (Ardea alba) comiendo peón (Atherina presbiter)
(Corrijan los expertos si procede)

 Bueno, mañana me devuelven la P1000, que tenía a reparar desde hace unas semanas. Que se vaya preparando ese colimbo chico.

sábado, 17 de octubre de 2020

Censo rápido de acuáticas na Lagoa de Valdoviño (17/10/2020)

  Esta mañá fun a Valdoviño para estrear o novo trípode. Con el completaba a renovación da miña equipa óptica (espero non gastar mais cartos por unha boa tempada). A lagoa ten un alto nível de auga, como é normal nesta época do ano.

Lagoa de Valdoviño

  Mentras non se baleira a riqueza e número de especies baixa moito por falta de hábitats como poden ser xunqueiras con lámina de auga, augas pouco fondas ou intermareais de lama. As poucas acuáticas que hai espállanse por toda a lagoa sendo por tanto moi difíceis de contabilizar, especialmente as que se agochan entre a canaveira.

Cisne mudo (Cygnus olor). Especie alóctona e invasora

  En augas abertas, a profundidade actual (1,5 - 2 m) xunto ao vento habitual por aquí causa bastante ondaxe. Se entra un temporal convértese case nunha ría.

Mergullón pequeno (Tachybaptus ruficollis)

Patos frisados (Anas strepera)

  Desde o "Observatorio do camiño" (foto 1) contei o seguinte:
  • 12 + + Mergullóns pequenos (Tachybaptus ruficollis). En canto se abra a lagoa e baixe o nível contarei 50-60 ou máis pero agora son moi difíceis de detectar
  • Unha ducia de corvos mariños (Phalacrocorax carbo)
  • 9 Asubiadores (Mareca penelope) que entraron do mar en migración, ou iso me pareceu
  • Arredor de 140 alavancos (Anas plathryhynchos)
  • 62 Patos frisados (Mareca strepera)
  • 2+ Cercetas (Anas crecca)
  • 3 Patos chupóns (Aythya ferina)
  • 2 Patos cristados (Aythya fuligula/collaris)
  • Un grupo de aprox 60-65 galiñolas negras (Fulica atra)
  • 1 Galiña de río (Gallinula chloropus)
  Ademáis Outono é un mes moi bon para observar as nosas lontras (Lutra lutra). Unha delas alimentábase moi perto do paseio peonil a media mañá.


  Cando están a alimentarse non é doado fotografalas e as capturas que podes lograr son case sempre media cabeza ou unha cola pois non paran quedas.

Lontra paleártica (Lutra lutra)
Nikkon B700 focal 1320 mm  ISO:1100   V:1/250   F:6,3

Lontra nadando perto da pista peonil

  Tiven que apartarme case correndo porque chegaba un "fotógrafo de Natureza" vestido cunha cazadora vermella moi cantosa e non quixen que se me puxera ao carón coa lontra diante (estes paxareiros modernos mátanme...). En canto pasou "o perigo" volvín con ela.


Lontra paleártica (Lutra lutra)

    Bastante máis preocupante que os "Fotógrafos Multicolor" resulta o paso constante de cans soltos pola mesma ribeira por onde están a diario as lontras. Lembremos que A Frouxeira é Espazo Ramsar e forma parte da Rede Natura 2000 incluída coma ZEPA e ZEC, ademáis de que a lontra é unha especie protexida. A maiores o Plano de Conservación da Frouxeira proíbeo especificamente.

Can ceibe no espazo protexido

      Os cans soltos son sempre un elemento moi agresivo en calquer espazo natural e non pintan nada neles, agás os cans de traballo como pastores ou de caza (que non son mascotas). Pero é que ademáis levalos ceibes é ilegal (1). 


  Como pasou en Cospeito, os espazos "protexidos" galegos acaban por converterse sempre en espazos turísticos de lecer, onde teñen cabida ciclistas, runners, trails multitudinarios e mascotas soltas. Dá igual ónde, cómo e cándo. A protección da natureza dilúese entre un sinfín de leis e normas con nulo cumprimento real. Só hai que ler o Plano de Conservación da Frouxeira publicado en 2015, que remata cunha morea de proibicións de todo tipo, pero que ten cero plasmación no mundo real.


   Por certo, AVISO PARA OS COLEGAS ORNITÓLOGOS. Lembrade que agora non podemos utilizar o veículo para abrigarnos nos días de chuvia mentras controlamos aves pola pista adiante. Veñen de poñer sinais que proíben estacionar. Haberá que acatalas, por imperativo legal. 

Nova sinalización de tránsito na Frouxeira

(1) Apartado b) do ponto 3, Artigo 7 da Lei 4/2017 do 3 de Outubro "Lei de protección e benestar dos animais de compañía"

viernes, 16 de octubre de 2020

Un poco de vida paseando por Ferrol

  Esta mañana han vuelto las heladas a Galiza. En los valles más fríos de Ourense se registraban -3,5 ºC (Calvos de Randín) y -2,2ºC (Verín), siendo más ligeras en otras zonas del interior. Aquí en Ferrol amanecíamos con 7ºC pero en cuanto salí de la ciudad el termómetro cayó bastante y en los campos de San Pedro de Leixa bajaba a sólo 2ºC. Bastante frío para estas fechas.


 Aparcado el coche me dispuse a caminar unos kilómetros por la zona habitual. Van unas fotos de paisaje para que os hagáis una idea. La verdad es que da gusto ver tantos robles rompiendo la monotonía entre ese espantoso mar de eucaliptos que cubre los montes litorales.


Granja de vacuno (de leche)

Robles carballos (Quercus robur) de porte medio




  Ya no es tan bonito este vertedero ilegal, próximo a un conocido campamento gitano.


   Llevé un pequeño disgusto al ver que talaron la higuera del camino (adiós merienda). Por lo visto ha sido orden del concello (por tema burocrático de Augas de Galicia). Obligan a cortar el mejor árbol del mundo porque lo dice un plano pero se permite  plantar eucaliptos en terrenos de vega fluvial. En fin.


 Tuve tiempo a fotografiar algunos pájaros por el camino. El bisbita es un invernante que ha llegado hace un par de semanas; el resto son nidificantes comunes.

Bisbita pratense (Anthus pratensis)

Petirrojo cantando al micrófono

Petirrojo eutopeo (Erithacus rubecula)
Sony RX10 III focal 600 mm  ISO:1000   V:1/125   F:4

Carbonero común (Parus major)

Zorzal común (Turdus philomelos)

    El busardo ratonero (Buteo buteo) es nuestra rapaz más abundante. Ahora que empieza el frío los roedores serán su mayor fuente de alimento. A este ejemplar pude tomarle una serie bastante buena.

Busardo ratonero (Buteo buteo)



Busardo ratonero (Buteo buteo)
Nikon B700 focal 1000 mm  ISO:560   V:1/250   F:5,6

 Hablando de rapaces, hace dos meses ocurrió algo insólito que me relató Antón Carro, un compañero de trabajo que además cría palomas en una finca que tiene dentro de mi ruta.

El compañero Antón en su finca


Interior del palomar

  Aunque suele ver azores o gavilanes rondando por allí el pasado 5 de Agosto encontraba un águila calzada (Hieraaetus pennatus) posada junto a la jaula de sus palomas. Desde dentro del palomar pudo fotografiarla simplemente con su teléfono móvil, algo increíble e impensable hace 10 ó 20 años por estas tierras del extremo Norte. Apenas recorté ligeramente sus fotos para que tuviesen proporción 1:1 (dispara sempre co teléfone horizonal, Antón).

 
  Como ya se ha comentado esta pequeña águila de procedencia africana forma parte ya de nuestra fauna incluso en comarcas tan norteñas como Ferrol. Ahora sólo falta confirmar su cría (tenemos indicios de un posible emplazamiento en O Seixo-Mugardos).

Águila calzada (Hieraaetus pennatus)
 Foto: Antón Carro con teléfono móvil

 Con esta fantástica fotografía de Antón nos despedimos por hoy.