Seguidores e seguidoras

domingo, 31 de enero de 2021

Mono de telescopio

  Muchos aficionadas y aficionadas a la  Naturaleza ansiamos volver a disfrutar de nuestra afición con libertad. En mi caso con más motivos si cabe. Por un lado estoy gastando las vacaciones que tenía pendientes, confinado sin poder salir de Ferrol (otros están mucho peor...). Por otra parte acababa de renovar toda mi óptica hace poco. Tanto los binoculares como el telescopio. Éste último comprado en Septiembre y que apenas he estrenado.

Mi Kowa TSN 883 de fluorita

     Hoy, a pesar del mal tiempo, me animé a hacer una escapadita rápida hasta la ría, simplemente para mirar a través del maravilloso (y caro) TSN 883.

En la ensenada de A Gándara

  Lamentablemente la orilla norte de la ría es bastante más pobre que la Sur, especialmente en zonas próximas a la ciudad, que son las únicas que puedo visitar. Poca cosa pude ver:

Lista de aves observadas en A Malata

En la ensenada de A Malata

  La playa artificial de Caranza podría tener cierto interés como punto de reposo para las acuáticas, especialmente durante las migraciones. Si estuviésemos en 1980, claro.

Playa artificial de Caranza

   Pero estamos en 2021 y sabemos en que se convierten todos los espacios naturales urbanos.


      En A Malata un gavión presidía el intermareal durante la bajamar.

Gavión (Larus marinus)

  Me pregunto qué habrá pasado con los gaviones del astillero en 2020. Yo estaba de baja y no pude ir pero un compañero visitó la zona de cría y no vió nada sospechoso. Esperemos que esta próxima Primavera decidan intentarlo de nuevo. Siempre nos quedarán las fotos de los pollitos nacidos en 2019 y que murieron antes de tiempo:

Pollos de gavión atlántico (Larus marinus)

Pollos de gavión recién nacidos en Ferrol (2019)
Fotos: Samsung Galaxy S7

Gavión atlántico (Larus marinus)
Canon SX60  focal 1320 mm  ISO:100   V:1/500   F:7,1

  Terminamos no sin comentar que ya me ha llegado a casa el carnet del Grupo Naturalista Hábitat. Espero poder echar una mano en alguna de sus actividades y disfrutar de otras muchas.


  Seguimos confinados pero ya queda menos.

jueves, 28 de enero de 2021

Páridos e outros paxaros comúns

  Polo de agora aínda podemos saír a camiñar (sen saír dos límites do concello). Logo de case dúas semanas pechado na casa esta mañá achegueime ata o val do Rego de San Xurxo, a cabalo entre as parroquias de Covas e Mandiá, que me recebeu con tempo de orballo:

Zona de mostraxe


  Este pequeno val posúe un chao hiperhúmido na contorna do rego, que está inzado de encharcamentos máis ou menos estacionais.



  Nalgunha depresión medra vexetación típica pantanosa coma Juncus sp, Iris ou Carex sp.

Terreo higromorfo de Carex.

    Un hábitat idóneo para a Rá das veigas (Discoglossu galganoi). Aproveitando as altas temperaturas destas noites pasadas deberon ser moitos os exemplares que se achegaron a estes encharcamentos para comezar a reprodución. Varios cadavres esmagados na estrada ficaban coma tráxicas testemuñas deste episodio.


 Éste é o seu aspecto cando están vivos, bastante máis agradábel:

Rá das veigas/sapo raxado (Discoglossus galganoi)

Logo da caída da folla (onde non está eucaliptizado) vese na súa dimensión o problema terríbel que temos coa Vespa velutina. Niños e máis niños aló por onde mires.

Niño de Vespa velutina

   Centrándonos en materia, hoxe realizaba dúas mostraxes ornitolóxicas, cuxos resultados subía logo a ebird, a plataforma na que estou a subir os meus dados de ornitoloxía.

Vista de satélite do primeiro transecto

    A aplicación mostra o mapa do percorrido e as aves observadas durante o mesmo. Como adoita ocorrer en Galiza, os itinerarios bordeaban ecosistemas diversos, dado o tipo de paisaxe que temos.

Lista de aves observadas no primeiro transecto

  Ao seren transectos por ecotono(1) e mosaico agropecuario a lista de aves quedou bastante completiña, tendo en conta a época do ano e os tempos que nos toca vivir.

Pica dos prados (Anthus pratensis)
Canon SX60 focal 1320 mm  ISO:800   V:1/250   F:6,5

    Había moito tempo que non pasaba unha mañá de paxareo tan tranquila, a verdade.

Chasca común (Saxicola rubicola)

Lista de aves observadas no segundo transecto

    No alto dun ameneiro aparecía a figura inconfundíbel do tordo charlo, quizá o noso paseriforme máis desconfiado. Unha leitora consultábame estes días sobre as posibilidades das cámaras bridge como "telescopio portátil". E abofé que con elas podemos chegar a identificar aves lonxanas sen necesidade doutra óptica. No caso das bridge de focal media temos a opción do zoom dixital, bastante práctico para estes casos.

Tordo charlo (Turdus viscivorus)
Nikon B700, focal 1440 mm con zoom dixital x2 para identificación

  Para desfrutar dos confiados, curiosos e activos páridos non teremos problemas de distancia.

Ferreiro abelleiro (Parus major)
Nikon B700 focal 1200 mm ISO:320   V:1/125   F:6

Ferreiriño negro (Periparus ater)
Nikon B700  focal 1440 mm   ISO:800   V:1/ 640  F:6,5

  O lugar semellaba bastante apartado mas non faltou un matrimonio maior co seu can solto en vía pública. Estaban a ponto de cruzarse conmigo e non mostraban intención ningunha de atar o can. Hoxe deume por dicirlles algo e, de moi mala gana, amarraron o bicho coa correa cando estaba a ponto xa de virse cara min (na foto non se aprecia ben pero semellaba cruce de rotweiller). Penso que me confundiron con alguén do concello/Xunta e colleron medo ou farían caso omiso.

Os de sempre

   A pesar deste pequeno brote de caninovirus foi unha mañá moi tranquila e agradábel. Desde logo hei volver por alí, sobretodo tendo en conta que a Primavera comeza asomar a cabeza:

Cáncaro (Primula acaulis)


Paisaxes de Papoi, Covas (Ferrol)

  Esperemos que o covid me permita volver por aló nos próximos días.

(1) Ecotono: termo que en ecoloxía denomina ás zonas de contacto ou transición entre ecosistemas diferentes


domingo, 24 de enero de 2021

Bichos vintage : 360 Pinzones reales en Cospeito!!

  (Entrada publicada el 22/12/2012, revisada y mejorada)

   Escapando del cielo negro y del fuerte viento que soportamos desde hace semanas en Ferrol, hoy he hecho una pequeña escapada a la lucense comarca de "A Terra Chá". Al menos no llovía.

  Praderas y cultivos en A Veiga de Pumar

  Primero estuve en los campos de A Veiga de Pumar. Algunas observaciones destacadas fueron: 
  • 1 Aguilucho pálido (Circus cyaneus) macho
  • Varios Ratoneros (Buteo buteo)
  • Varios cernícalos vulgares (Falco tinnunculus)
  • 1 Chorlito dorado (Pluvialis apricaria)
  • 38 Avefrías (Vanellus vanellus)

Bando de Avefrías (Vanellus vanellus)

Avefría europea (Vanellus vanellus)
Canon SX50 focal 790 mm   ISO:200   V:1/160   F:5,6

  • 4 Bisbitas alpinas (Anthus spinoletta)
  • 1 Alcaudón meridional (Lanius meridionalis)
  • 1 Zorzal real (Turdus pilaris)
  • Varios grupos de 3-4 Zorzales charlos (Turdus viscivorus)
  • Un bando de 20 Trigueros (Emberiza calandra)
  • Varios grupitos de Escribanos palustres (Emberiza schoeniclus), que invernan abundantemente en los barbechos y rastrojos encharcados de la Terra Chá

Ratonero (Buteo buteo)

 Alcaudón meridional (Lanius meridionalis)

  A mediodía me pasé por la laguna de Cospeito y los prados de A Espiñeira. 

 Humedal de Cospeito en Diciembre de 2012

  Cito lo más interesante que vi por allí:
  • 1 Cigüeña blanca (Ciconia ciconia) en su nido, situado muy próximo a la laguna
  • 1 Aguilucho lagunero (Circus aeruginosus), joven probablemente
  • 1 Esmerejón (Falco columbarius) macho en A Espiñeira. Perdí la "foto del año" por culpa de una maldita Corneja que lo echó del cable donde estaba posado, antes de que me diera tiempo a acercarme con la cámara.
  • 60 Avefrías (Vanellus vanellus)
  • 2 Agachadizas (Gallinago gallinago)
  • + Cercetas (Anas crecca), Azulones (Anas platyrhynchos) y otras anátidas. La mayor parte en la laguna periférica, que no visité. Pero me dió la impresión de que no había mucha cosa...
  • 27 Porrones moñudos (Aythya fuligula)
  • 2 Alcaudones más (Lanius meridionalis)
  • 58 Zorzales reales (Turdus pilaris)
  • Varios Zorzales alirrojos (Turdus illiacus)
  • + Escribanos palustres (Emberiza schoeniclus) y Trigueros (Miliaria calandra)

Cigüeña blanca (Ciconia ciconia) en nido. Foto: Canon SX50

 Porrones moñudos (Aythya fuligula)

  Y reservo lo mejor para el final. Tras avistar una bandada de paseriformes pensé que podía tratarse del clásico grupo de Pinzones comunes con algunos reales por el medio. Bien, acerté en las especies pero fallé en la proporción. Nada más y nada menos que 360 preciosos Pinzones reales había en aquel grupo casi monoespecífico. La fotos son malas con ganas pero tienen un enorme valor documental.


   NOTA: Lamentablemente mis conocimientos en fotografía o edición digital eran muy pobres entonces y no se me ocurrió otra cosa que disparar en JPEG usando el zoom digital. Además guardé las fotos ya recortadas (algo que nunca debemos hacer) así que no puedo mejorarlas ahora.

 Pinzones reales (Fringilla montifringilla)
Canon SX50  focal 1200 mm con zoom digital (4x)

  Pongo otras imágenes con varios árboles cubiertos por este norteño fringílido. Por el medio había algun común y también otras especies como Verderones o Pardillos pero la inmensa mayoría eran Pinzones reales. Y había toda una hilera de árboles llenos de pinzones como éstos de la foto. Tuve que utilizar el telescopio para censarlos.


Fresnos y arces cubiertos de Pinzones reales (Fringilla montifringilla)

   Una observación antológica difícilmente repetible por estas tierras del noroeste, donde el pinzón real suele aparecer en solitario o en grupos mínimos. Sin duda una de las jornadas más gloriosas de las registradas en este blog.

miércoles, 20 de enero de 2021

Censo de la ría de Ortigueira de Enero-2017

  No podemos salir de Ferrol así que este año y por primera vez en mi vida no he podido ir a censar las acuáticas de mis local patch* (Valdoviño y Ortigueira). Pero sí puedo publicar una entrada con el censo de Ortigueira realizado entre los días 6 y 22 de Enero de 2017. En aquel recuento, de carácter particular (ya no estaba en la SGHN), excluí gaviotas y algunas especies comunes.


   Censar una ría como Ortigueira no es fácil. A esas distancias, con las aves moviéndose mientras se alimentan, con poca luz, lluvia o viento, es necesario concentrarse bien sin distraerse con nada. Recordad que además aquí tenemos mareas y no disponemos del tiempo que tienen para contar los compañeros que cubren humedales de interior (allí su problema principal es la niebla).

Concentración de aves con la subida de la marea

   No visité la ría exterior (Cariño y Espasante), algo que sí hacía cuando censaba para la SGHN. Así pues todos los datos son de las rías interiores de Ortigueira y Ladrido. Vamos con los números:
  • 1 Colimbo ártico (Gavia arctica)
  • 14 Zampullines cuellinegros (Podiceps nigricollis)
  • 2 Zampullines chicos (Tachybaptus ruficollis)
  • 35 Garcetas (Egretta garzetta). Bajón importante con respecto a las décadas anteriores, cuando se contaban 80-100 ejemplares
  • 6 Garcetas grandes (Egretta alba)
  • 35 Espátulas (Platalea leucorodia). La progresión de esta especie en Galiza resulta espectacular.
  • 188 Cormoranes grandes (Phalacrocorax carbo)
  • 7 Cormoranes moñudos (Phalacrocora aristotelis)

Espátulas (Platalea leucorodia) en vuelo

  • 82 Cucharas comunes (Spatula clypeata)
  • 17 Ánades frisos (Mareca estrepera)
  • 1.605 Silbones europeos (Mareca penelope). Es la cifra más alta que yo he censado jamás aquí, y sólo superada por los 1952 ejemplares que contaron los censadores de la Xunta en 2000, que yo sepa.
  • 208 Ánades rabudos (Anas acuta).
  • 293 Cercetas comunes (Anas crecca). Cifra muy floja.
  • 250 Ánades azulones (Anas plathyrhynchos). Lo mismo que la cerceta.
  • 13 Negrones comunes (Melanitta nigra)

Bandada de silbones y otras anátidas

Silbón europeo (Mareca penelope), macho

  • 200-250 Ostreros (Haematopus ostralegus). Olvidé pasar el dato al cuaderno de campo pero su número andaría por esa orquilla, como casi siempre.
  • 5 Avefrías (Vanellus vanellus)
  • 195 Chorlitos grises (Pluvialis squatarola).
  • 537 Zarapitos reales (Numenius arquata).
  • 116 Zarapitos trinadores (Numenius phaeopus).
  • 213 Agujas colipintas (Limosa lapponica). Cifra muy buena tras varios años flojos.
  • 31 Agujas colinegras (Limosa limosa).
  • 72 Archibebes comunes (Trinta totanus)
  • 90 Archibebes claros (Tringa nebularia).
  • 1 Archibebe oscuro (Tringa erythropus).
  • 1 Agachadiza común (Gallinago gallinago)
  • 30 Correlimos gordos (Calidris canutus).
  • 1.072 Correlimos comunes (Calidris alpina). El segundo día censaba unos 1180 ej.
  • 1 Vuelvepiedras (Arenaria interpres)
  • 2 Rascones (Rallus aquaticus) escuchados en Senra.

Agujas y zarapitos en el intermareal

Ostreros (Haematopus ostralegus) y otras limícolas

Además:
  • 1 Aguila pescadora (Pandion haliaetus)
  •  1 Aguilucho lagunero (Circus aeruginosus)

Grupo principal de Correlimos (Calidris alpina) alimentándose en intermareal

Cormoranes (Phalacrocorax carbo) descansando

   Me despido con una foto de Nutria, que hace tiempo que no publico ninguna.

Nutria paleártica (Lutra lutra)

  Conclusiones: 2017 fue un buen año para limícolas, con importante recuperación de Correlimos común, que volvía a superar la barrera del millar, algo que no sucedía probablemente desde 1997 (hubo algún año posterior en que no se pudo precisar bien su número). Flojo para anátidas, aunque las buenas cifras de Anade rabudo y, sobre todo de Silbón, maquillan un poco el pobre resultado en las demás especies. Buen número de Cormoranes grandes dentro de la ría, pero declive notable de Garceta común. Y ausencia de especies habituales durante muchos inviernos, como zampullín cuellirrojo, álcidos, serretas o barnaclas.

 Ahora habrá que esperar a que la Xunta publique los resultados para saber cómo ha ido la invernada este año. Y menos mal que aún censan para la Xunta o para la SGHN, porque las nuevas generaciones de ornitólogos (sensu lato) muestran nulo interés por estas cosas; sólo por las rarezas. Una pena.

* Local patch: anglicismo de uso común. El término hace alusión a los espacios naturales favoritos y habituales del observador.