Seguidores e seguidoras

sábado, 25 de septiembre de 2021

Empieza el otoño en el embalse de Forcadas (Valdoviño)

Ha empezado la nueva estación y se nota. Muchos pajarillos estivales han desaparecido y el paso migratorio se encuentra en su ecuador. Esta mañana me daba una vuelta por el embalse de Valdoviño para controlar el "pajarío".

Vista desde el "observatorio" de Vilaboa

   El nivel continúa bajando, lo cual es una buena noticia, sobre todo para las aves limícolas. 

Cola de Vilaboa

  Hoy no había mucha cosa. Lo más destacado ha sido:

  • 11 Cercetas (Anas crecca)
  • 1 Rascón (Rallus aquaticus). Escuchado.
  • 20 Agachadizas comunes (Gallinago gallinago). Se nota que ha habido una entrada importante esta semana
  • 2 Andarríos grandes (Tringa ochropus)
  • 1 Garceta grande (Ardea alba)
  • 2 Martines pescadores (Alcedo atthis)
  • 4 Ruiseñores bastardos (Cettia ceti) detectados en diferentes orillas. De estas cosas sabrán más los anilladores pero debe de haber un paso fuerte de la especie estos días.

Garceta grande (Ardea alba) Distancia: 480 m
Nikon B700 Focal 1440 mm  ISO:450   V:1/200   F:6,5  (disparo a pulso)

 Para la jornada de hoy usé la Nikon B700, la más ligera y compacta de mis cámaras. Tanto que casi se lleva en un bolsillo. Pero, como las Canon SX, rinde más que bien en toda situación. Sin duda son las cámaras ideales para quien no quiera gastar más de 500 euros.

Agachadizas comunes (Gallinago gallinago)

  Pocos lugares conozco donde sea tan fácil fotografiar agachadizas como mi "observatorio" de Vilaboa: un simple tronco que queda en la orilla cuando baja el nivel.

Agachadiza común (Gallinago gallinago) Distancia: unos 40 m aprox
Nikon B700  focal 1440 mm   ISO:280   V: 1/200    F:6,5

     La agachadiza se conoce como narcexa o becacina en gallego. Aunque no es pieza tan cotizada como la becada es también un ave conocida por los cazadores. El maestro Curt escribía sobre lo bien que se daba la becacina en la laguna de Valdoviño cuando aún se podía cazar en ella. Aunque mucho mejor que cazarla es observarla y fotografiarla. Como otros grandes naturalistas Curt decidió cambiar la escopeta por la cámara muchos años antes de su fallecimiento (una pérdida que nos ha dejado a todos un poco huérfanos).

Agachadiza común (Gallinago gallinago) Distancia: unos 30 m
Nikon B700 focal 1440 mm ISO:250   V:1/160   F:6,5  Disapro a pulso

Agachadiza común (Gallinago gallinago)

Agachadiza común (Gallinago gallinago)

 En un prado encontraba esta araña de jardín. Era una hembra tan grande que dudé con A. quadratus, pero las opiniones de los lectores han sido unánimes a favor de diadematus.

Araña de jardín (Araneus diadematus)

  A todo esto, quería moverla un poco para la foto y le toqué el abdomen. Por desgracia toqué también el cable del pastor eléctrico y llevé una sacudida muy desagradable. No obstante se ve que me gustó la cosa porque un minuto después repetí la experiencia y me quedó el brazo "calentito". En fin, peligros de la fotografía de naturaleza...

 Gracias por leerme.

(1) Boletín do G. N. Hábitat "A Mobella" Nº 22 (ano 2016-2017) Catálogo provisional das arañas (orden Aranae) de Galicia, Emilio Martínez Sabarís

lunes, 20 de septiembre de 2021

Censo de acuáticas en la Ría de Ortigueira (19/09/2021)

 Ayer realizaba un nuevo censo parcial en la ría de Ortigueira (A Coruña), centrado básicamente en sus limícolas, aunque también contaba otros taxones interesantes. Sólo controlé la ría central, sin visitar las ensenadas de Ladrido o Mera, por ejemplo.

  Os pongo los números y comentarios:

  • Varios cientos de azulones (Anas platyrhynchos)
  • 8 Ánades rabudos (Anas acuta). Seguramente habrán llegado también los primeros silbones (Mareca penelope).
  • 7 Cercetas comunes (Anas crecca)
  • 178 Ostreros euroasiáticos (Haematopus ostralegus)
  • 30 Chorlitejos grandes (Charadrius hiaticula)
  • 143 Zarapitos trinadores (Numenius phaeopus). El paso fuerte ha terminado y éstos seguramente ya se quedarán a pasar el invierno.
  • 410 Zarapitos reales (Numenius arquata)
  • 86 Agujas colipintas (Limosa lapponica)
  • 6 Agujas colinegras (Limosa limosa)
  • 1 Vuelvepiedras (Arenaria interpres)
  • 16 Correlimos gordos (Calidris canutus)
  • 1 Combatiente (Calidris pugnax) en el molino de mareas
  • 10 Correlimos tridáctilos (Calidris alba)
  • Unos 15-20 Correlimos comunes (Calidris alpina). Me extrañó no ver grupos grandes en estas fechas. Quizá había más en Ladrido.

  Ostreros (Haematopus ostralegus) en reposadero de pleamar

Aguja colipinta (Limosa lapponica) con plumaje nupcial entre zarapitos trinadores

Aguja colinegra (Limosa limosa)

Vuelvepiedras (Arenaria interpres)

Correlimos gordos (Calidris canutus)

Combatiente (Calidris pugnax) juvenil

Combatiente (Calidris pugnax)

Correlimos común (Calidris alpina)
Panasonic G7 + 100-300 mm  ISO:640   V:1/200  F:5,6

  • 3 Andarríos chicos (Actitis hypoleucos)
  • 1 Archibebe oscuro (Tringa erythropus). Primera observación propia de la temporada
  • 107 Archibebes claros (Tringa nebularia). Con total seguridad habría algunos más en Mera, San Claudio y Ladrido, hasta alcanzar los habituales 130-150 ejemplares
  • 95 Archibebes comunes (Tringa totanus)
  • 17 Gaviotas cabecinegras (Ichthyaetus melanocephalus)
  • 7 Charranes patinegros (Thalasseus sandvicensis)
  • 14 Cormoranes grandes (Phalacorcorax carbo)
  • 1 Cormorán moñudo (Gulosus aristotelis)
  • 5 Garcetas grandes (Ardea alba)
  • 19 Espátulas (Platalea leucorodia)
  • 2 Águilas pescadoras (Pandion haliaetus)
  • 3 Martines pescadores (Alcedo atthis)

Archibebe claro (Tringa nebularia)

Archibebes claros (Tringa nebularia)

Archibebe claro (Tringa nebularia)
Nikon P1000 focal 2600 mm  ISO:125   V:1/640   F:8


Grupo de archibebes comunes (Tringa totanus) en intermareal

Archibebes en reposadero de pleamar

Limícolas descansando en la punta de O Cavalar

Zarapitos reales (Numenius arquata) en primer plano

Águila pescadora (Pandion haliaetus), distancia: unos 900 m (sigpac)
Nikon P1000 focal 2600 mm  ISO:125   V:1/80   F:7,1  (Autodisparo sobre trípode)

 Termino con una reflexión. Son días de paso migratorio y de rarezas, con las que todos estamos disfrutando. Pero no conozco un sólo humedal que haya sido protegido por la presencia de rarezas divagantes. Sí conozco muchos en España que han sido catalogados como zona Ramsar y luego protegidos gracias a las cifras de aves invernantes que sacaban los censadores pioneros, como José Souza, Suso Domínguez o Xabi Pumariño (por citar algunos paisanos conocidos).
      Lamentablemente censar ha dejado de ser actividad de interés para los "pajareros", especialmente para las generaciones más jóvenes. Sólo hay que abrir ebird para ver qué es lo que sube el personal (yo me fijo mucho en esos detalles). Ponemos la especie y ya está, como si fuese lo mismo ver 1 zarapito que 500 zarapitos. Pues no lo es, queridos lectores; no lo es. Animaos a censar! Cuando aprendáis y conozcáis de verdad vuestras localidades favoritas veréis lo divertido (y adictivo) que es.

sábado, 18 de septiembre de 2021

Cosas de estos días

   Por actualizar el blog os pongo unas fotos que tenía sin publicar de días atrás. Hoy, 18 de Septiembre, era una jornada ideal para pajarear.  Pero unas obras urgentes en el piso me lo han impedido. Es lo que hay, que diría Piqué.

Andarríos grande (Tringa ochropus)

Agachadiza común (Gallinago gallinago)

   Estamos en las mejores fechas para la observación ornitológica en el embalse de As Forcadas (Valdoviño). Lamentablemente el declive de su población de acuáticas ha sido alarmante en estos últimos años. Aún así durante esta época podemos entretenernos con las diferentes limícolas y paseriformes presentes en sus orillas. Unas orillas cada año más difíciles de acceder, debido a la instalación masiva de pastores eléctricos para controlar el ganado y para impedir el acceso del jabalí a las fincas.  Muchos de mis "observatorios" tradicionales ya no son accesibles. Creo que la "servidumbre de paso" también rige para aguas embalsadas pero por no discutir con los paisanos ya no intento ir a esos sitios.


  Más preocupante es la eutrofización de las aguas. La pérdida de oxígeno parece estar detrás de la desaparición de algunas especies de libélulas. Quizá también en un descenso de la población de anfibios, ya muy afectados por el maldito cangrejo rojo.

Aguas someras muy eutrofizadas, llenas de cianofíceas

 En este contexto supuso una alegría encontrarme con 4 ranas bermejas ibéricas juveniles en la misma orilla del embalse en Vilaboa. Uno de los bichos de mi infancia y que siempre me encanta ver.

Rana bermeja ibérica (Rana parvipalmata)

 Esta año tenemos un paso de papamoscas espectacular. Especialmente cerrojillo, pero también están apareciendo muchos grises.

Papamoscas gris (Muscicapa striata)

Papamoscas gris (Muscicapa striata)

Papamoscas gris (Muscicapa striata)
Nikon B700 focal 1440 mm  ISO:220  V:1/ 500  F:6,5

   Esta semana cogí la B700, que estaba acumulando polvo en el armario. Cada cámara tiene sus defectos y virtudes, pero todas son maravillosas si las usas para aquello para lo cual fueron concebidas, sin buscar cosas imposibles.
   No cabe duda de que las bridge de sensor 1/2,3"" son perfectas para fotografiar pájaros a media-corta distancia. Cámaras como la serie SX de Canon o la B700 de Nikon ofrecen resultados fantásticos en este terreno, muy superiores a los de la todopoderosa P1000, más adecuada para aves de mayor tamaño en grandes espacios abiertos.

Tarabilla norteña (Saxicola rubetra)
Nikon B700 focal 1440 mm ISO:180   V:1/400   F:6,5

    Y aunque la distancia mínima de enfoque es excesiva para fotografía de aproximación en la B700 también se pueden tomar imágenes con buena calidad. El otro día afotaba este caminero culinegro (Orthetrum cancellatum). Escogí una focal de 1000 mm, que me permitió acercarme lo suficiente para conseguir nitidez y detalle.

Caminero culinegro (Ortherum cancellatum) macho viejo
Nikon B700  focal 1000 mm ISO:180  V:1/640   F:5,6

 Inicialmente lo di por caminero común (Orthetrum coerulescens) debido a su abdomen casi completamente pruinoso ("azul"). Algo que me parecía raro ya que el coerulescens prefiere aguas corrientes o de turbera, no grandes humedales de agua estancada omo el cancellatum. Luego ya vi el color negro de los pteroestigmas y consultando la guía no quedaba lugar a duda.

Caminero culinegro (Orthetrum cancellatum)
Nikon B700  focal 450 mm   ISO:140   V:1/500   F:5,6

   Me despido con unas amigas de Moeche. Tranquilas, que yo no comeré vuestra carne ni la de vuestros terneros.

Dead Kennedys, formación original de la banda en 1978.

 Hasta la próxima.

sábado, 11 de septiembre de 2021

Censo de control no encoro das Forcadas (Valdoviño) e Calidris melanotos en Covas (Ferrol)

 Esta mañá facía unha nova visita ao encoro das Forcadas na que censaba a cada ano máis cativa comunidade de acuáticas. Se queredes ver a lista de aves completa podedes consultar este enlace de ebird:  https://ebird.org/checklist/S94487237 

Imos directamente co resultado das acuáticas:

  • 22 Lavancos (Anas platyrhynchos)
  • 15 Cercetas reais (Anas crecca)
  • 19+ Mergullóns pequenos (Tachybaptus ruficollis). Importante declinio da sp neste humidal, comparado con anos atrás: 64 ex censados o 15/09/2002, 84 ex o 10/09/2005 ou 89 ex o 27/09/2006. Agora coñezo moito mellor o encoro e teño máis experiencia pero aínda así saen cifras alarmantemente menores.
  • 5 Mergullóns cristados (Podiceps cristatus)
  • 8 Galiñas de río (Gallinula chloropus). Maioría (ou todas) exemplares novos. Seguimos sen novas da galiñola negra (Fulica atra).
  • 3 Biluricos das rochas (Actitis hypoleucos)
  • 2 Biluricos alinegros (Tringa ochropus)
  • 5 Corvos mariños reais (Phalacrocorax carbo)
  • 7 Garzas reais (Ardea cinerea)
  • 1 Garza vermella (Ardea purpurea) xuvenil
  • 3 Picapeixes (Alcedo atthis)

Cercetas reais (Anas crecca)

Galiña de río (Gallinula chloropus) xoven

Galiña de río (Gallinula chloropus)

Garza vermella (Ardea purpurea) xoven

   Ademáis das acuáticas podemos salientar a abondancia de papamoscas negros (Ficedula hypolueca) e picafollas cantores (Phylloscopus trochilus), 1 Papamoscas cincento (Muscicapa striata) e 1 colirrubio de testa branca (Phoenicurus phoenicurus). O papamoscas cincento estaba moi agresivo cun papamoscas negro, ao que botaba constantemente cando se pousaba perto del.

Papamoscas negro (Ficedula hypoleuca)

Papamoscas cincento (Muscicapa striata)

  Nestas alturas hai unha morea de libeliñas voando sobre as augas do encoro e nas súas ribeiras, sendo especialmente visíbeis os Sympetrum spp, as numerosas Anax imperator e as máis abondosas aínda Aeshna mixta, quizá o odonato máis doadamente observábel no encoro.

Libeliña de Outono (Aeshna mixta), macho
Sony G7 + 100-300 mm  ISO:640   V:1/800   F:5,6

Libeliña de outono en vóo
Sony G7 + 100-300 mm  ISO:500  V:1/400  F:5,6

Parella de libeliñas de outono copulando
Sony G7 + 100-300 mm  ISO:640   V:1/400   F:7,1

Xunqueiras de espadana (Typha latifolia) na cola de Vilaboa

Cambiando de tema, comentar que esta semana atopouse un pilro peitoral (Calidris melanotos) na pequena praia do Vilar, Covas (Ferrol). Non puiden evista achegarme por aló antontes para fotografalo e, de paso, tamén outras limícolas que se alimentaban xunto con el, como por exemplo un grupiño de 4 pilros pequenos (Calidris minuta).

Pilro peitoral (Calidris melanotos)

Pilro peitoral (Calidris melanotos)

  Ao melanotos vino brevemente e só puiden tirar fotos testemuñais, igual que cos inquedos minuta. NA verdade é que botei de menos unha das Nikon (B700 ou P1000), que nestes casos de aves pequenas a media distancia van moi ben. Como xa comentei, a idea é comprar máis adiante o 100-400 (equivalente a un 200-800 mm) para a G7. Non hai presa.

Pilro pequeno (Calidris minuta)

Pilro pequeno (Calidris minuta)

  Despois da experiencia co Calidris pusilla en 2013 na na Frouxeira aprendín o importante que é ollar ben a base dos dedos das patas e a forma do peteiro para distinguir ambas spp, moi semellantes polo demáis.

Pilro pequeno (Calidris minuta)

Pilro pequeno (Calidris minuta)

   Terminamos cun mazarico chiador inusualmente manso que me permitíu afotalo a pracer.

Mazarico chiador (Numenius phaeopus)

Mazarico chiador (Numenius phaeopus)
Sony G7 + 100-300 mm  ISO:500   V:1/500   F:5,6

Vémonos na próxima entrada.