Seguidores e seguidoras

sábado, 4 de agosto de 2012

The silence... and birds

  Definitely middle of summer is not a good time for watching birds by galician countryside. Today I went to the region of "Terra chá", in Lugo. I have to say that first half of the morning was quite boring! I spend two hours walking without interesting watchings. A few common birds, as Common  blackbirds (Turdus merula), a Buzzard (Buteo buteo) or a medium group of Spotless starlings (Sturnus unicolor) were my unique company.


 There was a moment when everything came inmersed into a deep and overcoming silence. Neither bird, nor wind, nor cars noise on the road, during several minutes....Something completely unusual in hiper-humanized Galiza. I admite that was a little bit shocked for me. Only me and my camera  in front of this strange empty Nature.


 This morning I would like to be a good photographer, in order to be able to capture the intensity of these moments in the Espiñeira fields.

  Later, I was at Arneiro and Veiga de Pumar. Then I could enjoy with the presence of birds! Particularly with Lesser krestell (Falco naumanni), a little falcon that visit the Terra Chá after nesting time, out of our country. I don´t know if these krestells come from O Bierzo (in Leon province) or from Castilla region, but of course, they are not from here.


Every summers, we receive the Lesser krestell visit, over the fields of Cospeito and Castro de Rei.


  Now, krestells are moulting. In this photo we can notice the bad condition of wing feathers.

Lesser krestell (Falco naumanni)

 Best watching of the morning was a coupple of Black-shouldered kite (Elanus caeruleus) in a spot of Terra Chá. They were flying  over a place where seems to be possible a nesting of this rare bird (it would be first in Lugo province, and second for Galiza!). Obviously I can´t reveal this place. I´m sure that people of "Numenius" (a local ornithology group) are making a follow-up of this case.

Black-shouldered kite (Elanus cauruleus)

And the Cuckoo (Cucolus canorus)!! This specie has extinguished as a nesting bird in Ferrol region. Watching a cuckoo is always a gratification for me.

 Common cuckoo (Cuculus canorus)

And the last one: a Marsh harrier (Circus aeruginosus) flying over a maize field. I ´ve seen this scene in Castilian plateau (in Zamora province) but never before here, where this harrier appears normally in marshes and lagoons.

Marsh harrier (Circus aeruginosus)

See you soon!!

xoves, 2 de agosto de 2012

Begonte, as lagoas do Mergullón cristado

   Lembro, hai anos, o día que Óscar García me informara da primeira nidificación do Mergullón cristado (Podiceps cristatus) en Begonte. A noticia que me dera o ornitólogo chairego foi toda unha novidade para min naquela época, pois esta ave apenas era especie reprodutora na provincia de Ourense por aquel entón. Arestora xa o fai en Sobrado e nas Forcadas, por exemplo; e seguro que o vai facer a curto prazo no lago das Pontes. Pero naqueles tempos (debeu ser a finais dos noventa, penso) foi un notición.


 Había tempo que non visitaba as lagoas de Begonte, tamén coñecidas como de Riocaldo, de Pedroso,  e non sei cantos nomes máis terán. Son o resultado da naturalización dunhas antigas explotacións areeiras, aínda que a mina segue activa nun área cercana.


  Éste é un dos mellores exemplos de criación de humidais artificiais que coñezo. É certo que a construción de grandes encoros ocupando vales fluviais provoca normalmente a desaparición irreversíbel de hábitats. Un caso típico son os vales do Eume ou do Miño. E hai canteiras abertas en lugares de enorme valor ecolóxico como Trevinca ou Courel que deberan ser consideradas directamente crímenes contra a humanidade.
  Sen embargo non son poucas as ocasións en que este tipo de actividades humanas poden  acabar xenerando hábitats novos e moi valiosos. Encoros para rego como El Fondó (en Alacant) son un exemplo ben coñecido. Ou, no noso país, as areeiras da Limia.


  En Galiza temos unha serie de lagoas artificiais produto de explotacións abandonadas, que posúen un grande interese. Principalmente para as comunidades de anfibios e odonatos, pero as lagoas máis grandes, como Begonte, tamén para as aves. Especies como os Mergullóns (Podiceps cristatus e Tachybaptus ruficollis), a Galiñola (Fulica atra), a Píllara  pequena (Charadrius dubius) ou a Andoriña das Varreiras (Riparia riparia), foron claramente beneficiadas pola aparición destes humidais artificiais.
  Hoxe, mentras me achegaba coidadosamente á ribeira nun recuncho da lagoa principal, atopeime de súpeto con isto:


 Un niño ocupado de Mergullón cristado apareceu diante miña nunha pequena enseada moi resgardada. Eu quedeime todo o quieto que puiden, pero xa me viran. Deume tempo polo menos a disparar unha serie de fotos. Grazas a esta imaxe descobrín que tamén estaban chocando (no niño sobresaen dous ovos de cor crema).


  Digo tamén porque ún dos adultos saeu con este "personaje" no lombo. Un poliño precioso desfrutando (mentras dure) da posibilidade de ir nadando de balde, e sen gastar calorías.


  Certamente non coñezo un sitio mellor para afotar os Mergullóns cristados...


 Na ribeira suroeste apereceu chiando coma un tolo un Bilurico alinegro (Tringa ochropus). Con éste si que non houbo nin serie de fotos nin carallos. Unha foto testemuñal, e grazas...

Bilurico alinegro (Tringa ochropus)

 Coma atenuante alegarei que non atopaba o anel de enfoque...

 Por aló andaba tamén un Ganso canadiense (Branta canadiensis). Para min as anátidas exóticas non teñen interese ningún, pois penso que a maioría son procedentes de escapes e, por suposto, non reprodutores. Pero algún poderá apontar unha especie máis na súa lista de "bimbos".


  Nas xunqueiras había tal profusión de cabaliños do demo que parecía que os pisases. E non esaxero. Creo que na miña vida nunca vira tal cousa! A foto non fai idea do observado.


  Agora non teño tempo para mirar na guía, así que me limitarei a poñer unha foto.


 Tamén desfrutei un bon rato nunha charca nas ribeiras do río Ladra. Alí concentrábanse un bon número de Espiñentos (Gasterosteus aculeatus)


  Este pequeno peixe é comun nos encharcamentos da Terra Chá. Polo seu vistoso aspecto (especialmente os machos en celo) e polo seu comportamento, é moi coñecido polos naturalistas. Nunca dei atopado un niño, que fan os machos con algas do fondo para a posta da femia, pero sempre me fai feliz atoparme con eles. Ao contrario ca Gambusia (Gambusia affinis), que é unha especie americana invasora algo parecida, o Espiñento é un peixe autóctono e de moito interese.

 Espiñento (Gasterosteus aculeatus)


  O que non é autóctono, pero que xa o temos ata na sopa é... ISO.

Cangrexo vermello (Procambarus klarkii)

  Preferiría rematar cunha foto máis agradábel, pero é o que hai. Esta praga converteuse, na miña opinión, nun dos principais problemas ecolóxicos do noso país. Polo de agora as comunidades de anfibios resisten como poden nas lagoas de Begonte. Alegreime moito cando escoitei varios coros de P.perezi e algún canto de H.arborea. Sen embargo os transectos que fixen polas ribeiras máis apropiadas non deixaban moito lugar para a esperanza.

 Coa foto máis odiada polos amigos herpetólogos, déixovos. Ata outra!





mércores, 1 de agosto de 2012

En los montes de O Forgoselo

  El pasado domingo hicimos una salida a los montes de O Forgoselo, organizada por la SGHN-Ferrol y la "Asociación de amigos do río Baá", a la que se sumó algunha persoa de Verdegaia. El objetivo era conocer in situ la zona, situada en los ayuntamientos de A Capela y San Sadurniño, y donde se da un modelo de aprovechamiento ganadero y agrario bastante sostenible. Básicamente con la ganadería extensiva (caballos y vacas), algunha repoblación forestal y la producción de miel. Desde hace poco los parques eólicos son, lamentablemente, otra señal de identidad de esta pequeña sierra.



 Pedro y César nos explicaron la importancia de las prácticas tradicionales en el uso del monte, que favorecen la biodiversidad.  Estos montes comunales mantienen una importante cabaña ganadera en estado de semilibertad, que controlan el crecimiento de las masas de tojo (Ulex spp), que profilera sobre todo en aquellas laderas que han sido quemadas. En las zonas más llanas y bajas de O Forgoselo, con suelos hiperhúmedos, existen varias turberas. Alguna de ellas con una buena extensión.
 Nuestra vocal de Medio ambiente, Piedade, nos comentaba la importancia que desde la Unión europea se le está dando ahora a algunos hábitats de matorral. Porque se ha visto que en algunas partes las turberas y las "brañas" (brezales, en español) están amenazados y con graves problemas de conservación. Y son unos ecosistemas que reúnen un gran interés geo-morfológico, botánico y faunístico (..a ver si lo dije bien).

 Pedro Cruzado (primero por la izda.) en plena explicación

 Los más jóvenes no atendían demasiado a las explicaciones y se dedicaban a explorar la braña. El pequeño Lois, vigilado de cerca por Estrela, resultó ser un consumado observador, como nos demostró en seguida...


 Fueron varios los descubrimientos que realizaron entre él y su hermano Xiao. Como este ejemplar metamórfico de Sapo corredor (Bufo calamita). La especie resulta frecuente en las zonas más secas y pedregosas de la sierra.

 Sapo corredor (Bufo calamita) juvenil

Otro anfibio abundante por estos húmedos montes es la Rana bermeja (Rana temporaria parvipalmata). A pesar de la época, poco propicia, encontramos varios individuos adultos.


 Una de las estrellas botánicas de la zona es sin duda la Drosera, una planta insectívora propia de las turberas europeas que atrapa insectos con las puntas pegajosas de sus filamentos. Esta especie de gotitas le valen el nombre de "Orballo" en algunos lugares de nuestra geografía, aunque el nombre gallego más extendido es "Rorella". Aunque en la zona existen las dos especies, ésta de la foto es la Drosera intermedia.

Drosera (Drosera intermedia)

 Antonio se paró un buen rato con esta flor amarilla: una Árnica (Arnica montana), que parece ser que es una compuesta con numerosas propiedades medicinales. Sus hojas basales están a ras de suelo y entre ellas sobresale, solitario, el tallo con la flor.

Árnica (Arnica montana)

 Tuvimos también varios hallazgos entomológicos. Como una enorme concentración de escarabajos muertos (Silphidae y Necrophoridae) dentro de una botella de cerveza. Nos explicaba Pablo Torrella que un poco del líquido que había quedado en el fondo había sido la causa que los atrajo a esa trampa mortal, de la que no pudieron escapar. Saqué unas fotos, pero no me gustaban para publicar.
Lo que más me llamó la atención fué esta cápsula de Frigánea (Trichoptera). Aunque la mayoría pasan a estado adulto dentro el agua, esta especie sale de ella, arrastrando su casa de tallos, y trepa por las plantas (como las libélulas), donde entrará en estado de crisálida hasta la metamorfosis.

Frigánea (Trichoptera)
Mira que habré visto estuches de Frigánea, pero esta versión terrestre era la primera vez en mi vida. Una observación realmente curiosa.

 Hasta la próxima!