Seguidores e seguidoras

jueves, 20 de mayo de 2021

Excursión a Zamora, capítulo 1: Villafáfila

 Tras 5 años de ausencia este sábado volvía a mi querida tierra zamorana. En compañía de Miguel Ángel Fernández realizaba un pequeño tour de 4 días que comenzaba, cómo no, en Villafáfila. 

Tarros blancos (Tadorna tadorna) en la laguna de La Fuente (al fondo laguna de Barillos)

    Sin embargo apenas paramos en las lagunas. El tiempo frío, nuboso y muy ventoso dificultaba el censo, así que escogimos rutas por la estepa cerealista y esos páramos infinitos que cortan la respiración con su extrema belleza. Auténticas alfombras de lavandas, amapolas y muchas otras flores cubrían esta parte de la Tierra de Campos hasta donde alcanzaban los ojos.

Paisaje de Villafáfila
Sony RX10 III focal  72 mm   ISO:400   V:1/125   F:7,1

Paisaje de Villafáfila
Sony RX10 III focal 61 mm   ISO:160   V:1/250   F:8

Campo de amapolas con palomar tradicional al fondo

   El mal tiempo condicionó las observaciones pero también nos ayudó en ciertas fotografías. Un grupo de cernícalos permanecía "cuerpo a tierra" aguantando el fuerte viento del Oeste como podía. Y no era fácil tampoco mantener el foco de la cámara fijo con ese vendaval.

Cernícalo (Falco tinnunculus/naumanni) hembra
Nikon P1000 focal 2600 mm   ISO:450  V:1/320  F:7,1

Cernícalo primilla (Falco naumanni)
Nikon P1000 focal 2600 mm   ISO:320   V:1/320   F:7,1

  Un milano negro hacía lo propio.

Milano negro (Milvus migrans)
Nikon P1000 focal 2600 mm  ISO:400   V:1/400   F:7,1

   A esa cometa viviente que es el aguilucho cenizo no parece importante demasiado el viento, un meteoro que domina como nadie.

Aguilucho cenizo (Circu pygargus)

  Para un ferrolano la observación de esta especie es toda una rareza, dado que este género de rapaces se ha extinguido en nuestra zona (el pálido como invernante y el cenizo como reproductor, aunque aún podemos ver al lagunero). 


  Un macho adulto de cenizo me permitió tomar una serie con la Sony y no lo desaproveché.


  Otro ejemplar, probablemente un macho melánico de segundo año, tomaba tierra cerca de allí.

Aguilucho cenizo, morfo melánico

Aguilucho cenizo (Circus pygargus) macho
Sony RX10 III focal 600 mm    ISO:800   V:1/400   F:4,5


  Con la Nikon P1000 es muchísimo más difícil pero también logré alguna captura en vuelo.... entre mil disparos fallidos.

Aguilucho cenizo (Circus pygargus)
Nikon P1000  focal 2400 mm   ISO:720   V:1/400   F:7,1

  La situación del cenizo a nivel peninsular es preocupante, con un declive importante durante estos últimos años. En Galiza es directamente catastrófica. Por eso conseguir fotos suyas supone siempre una inmensa alegría para mí, aunque sean tomas lejanas.

Aguilucho cenizo (Circus pygargus) macho
Nikon P1000 focal 2000 mm    ISO:560  V:1/320   F:6,3

  El críalo no es una rapaz pero resulta igualmente odiado por algunos córvidos debido a su costumbre de parasitar nidos ajenos. Varias grajillas salieron alarmadas de una alameda al paso de éste:

Críalo (Clamator glandarius)

 Por supuesto tuvimos tiempo a fotografiar la reina de las aves. La única especie capaz de volar cargando sus 17 kilos de peso.

Avutardas (Otis tarda)
Sony RX10 III focal 600 mm  ISO:1600   V:1/160   F:4

Avutarda, macho
Nikon P1000 focal 1400 mm   ISO:500   V:1/400   F:5,6

Avutarda, hembra
Nikon P1000 focal 1800 mm   ISO:720  V:1/400  F:6,3

  Al amanecer del domingo encontramos decenas de avutardas en los llanos de Barillos. Apenas había luz pero la Sony demostró por qué cuesta lo que cuesta y pude tomar una foto muy digna a pesar de la oscuridad del momento.

Avutarda (Otis tarda). Distancia: unos 200 m
Sony RX10 III focal 600 mm   ISO:3200   ISO:1/125    F:4

  El pueblo de Otero de Sariegos está ya muy masificado debido al turismo pero siempre vale la pena acercarse. Es imposible salir de allí sin ver al gorrión chillón, un pariente de nuestro familiar gorrión común propio del área mediterránea pero con unas preferencias ecológicas bastante diferentes.

Gorrión chillón (Petronia petronia) junto a madriguera de conejo

Gorrión chillón (Petronia petronia) portando material para nido
Nikon P1000 focal 2000 mm  ISO:900   V:1/160   V:6,3

  ... o al simpático mochuelo, otra especie común en la Península pero casi ausente en Mordor, la comarca donde vivo.

Mochuelo europeo (Athene noctua)
Sony RX10 III focal 600 mm  ISO:400   V:1/160   F:4

 El búho campestre es la otra rapaz nocturna que se puede ver de día. 

Búho campestre (Asio flammeus)
Nikon P1000  focal 1800 mm   ISO:1100   V:1/160   F:6,3

  Aunque hablamos de una especie mayormente invernante en la Península hay lugares donde se encuentran parejas reproductoras, especialmente en Castilla y León. En Villafáfila es nidificante habitual con un número variable de efectivos, dependiendo de la "cosecha" de topillos campesinos (Microtus arvalis) que haya ese año.

Búho campestre (Asio flammeus)
Sony RX10 III focal 600 mm   ISO 500   V:1/200   F:4,5

 En la mañana del domingo encontramos la pareja que está criando al norte de Otero posada en unas estacas del camino. Jamás me había imaginado que pudiese fotografiar tan cerca a esta ave fascinante. Aprovecho para agradecer a Cristian Osorio todas las indicaciones que nos dio cuando fuimos a saludarlo a la Casa del Parque. 

Búho campestre (Asio flammeus)

  La mirada de la lechuza campestre, ahora búho campestre, quedará sin duda como uno de los recuerdos inolvidables de esta visita .

Búho campestre (Asio flammeus)
Sony RX10 III focal 600 mm  ISO:320   V:1/125   F:4

 Para interesados en la fotografía bridge pongo también una imagen muy parecida a la anterior, pero tomada con la Nikon P1000 de sensor 1/2,3" y focal gorda. A media distancia el resultado es bastante parecido entre ambas.

Búho campestre (Asio flammeus)
Nikon P1000 focal 1500 mm   ISO:640   V:1/160   F:5,6

  Las fincas roturadas, de tierra desnuda, parecen lugares inhóspitos para la vida pero tienen sus propias especies asociadas.


   Como la terrera común (Calandrella brachydactyla), un aláudido desconocido para los que somos del Norte. Durante los dos días que estuvimos en Villafáfila tuvimos varios ejemplares muy cerca pero fui incapaz de tomar fotos decentes. Al menos se identifica la especie, con su característica boina marrón, pecho blanco sin pintas y mancha negra en el lateral del cuello, como una pequeña calandria.

Terrera común (Calandrella brachydactyla)

  La verdad es que este pájaro tienen un plumaje excepcionalmente críptico y además camina muy rápido entre los montones de tierra, siendo complicado enfocarla bien con una bridge.

Terrera común (Calandrella brachydactyla)

   Otros aláudidos comunes en Villafáfila son la cogujada común (Galerida cristata) o la alondra común (Alauda arvensis).

Alondra común (Alauda arvensis)
Sony RX10 III focal 600 mm  ISO:400  V:1/250   F:4

    Pero yo buscaba la calandria común (Melanocorypha calandra), una auténtica máquina de copiar, capaz de imitar diez especies distintas de aves en un solo canto. Un ave fascinante que obliga a sentarse y simplemente escuchar.

Calandria común (Melanocorypha calandra) cantando

   Aunque tras hacerlas no daba un duro por las fotos debido a la reverberación y posible desenfoque, al llegar a casa me sorprendí al ver estas tomas, nítidas y con buen detalle.

Calandria común (Melanocorypha calandra)
Nikon P1000 focal 1800 mm   ISO:200   V:1/200   F:6,3

  Quizá debido al fuerte viento del sábado unos abejarucos permitieron nuestra presencia más cerca de lo habitual. En Villafáfila no hay mejor observatorio que el propio coche, especialmente en días de clima desapacible.

Abejaruco europeo (Merops apiaster)
Nikon P1000 focal 2000 mm  ISO:220   V:1/250   F:6,3

Abejaruco europeo (Merops apiaster)
Nikon P1000 focal 1800 mm   ISO:250  V:1/250  F:6,3

 Y aquí termina el primer capítulo de esta miniserie sobre nuestra excursión a Zamora.

Pareja de tarros blancos (Tadorma tadorna)
Nikon P1000 focal 1000 mm  ISO:110   V:1/250   F:6,3

Espero que os haya gustado. Nos vemos en el próximo episodio.

10 comentarios:

  1. Preciosas imaxes, Xavi. Hai moito galego que ten na cabeza asociados os concetos "Castela" e "chaira de pó" e non os moves de aí nin os convences de que, inda que non se vexan montes, unha paisaxe pode ser igualmente fermosa. ¡Dende logo moito mellor que os montes... cubertos de eucaliptos!

    Coido que hai un erro no texto, e que onde queres falar de "macho típico" de tartaraña sería "macho melánico" non é?. Por outra banda, coido que o peneireiro macho é un das torres, e non un común: sería un macho nado o ano pasado, que inda non mudou as grandes cobertoras (por iso están punteadas e non forman a banda azulenta nas ás), pero sí o dorso e a cabeza, que xa non teñen as motas que tería un lagarteiro común: http://blascozumeta.com/wp-content/uploads/aragon-birds/non-passeriformes/130.lesserkestrel-fnaumanni.pdf

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Moitas grazas polas correccións, Antón. Este post supuxo un traballo de unhas 8-9 horas de ordenador entre convertir fotos RAW en JPEG, edición dixital, redacción, revisión e correccións diversas. E sempre se me pasan cousas. Agradezo moito que os leitores axuden logo na revisión cando a mente está "saturada".
      No caso dos lagarteiros eu xa os vía un pouco raros (por "jizz") pero co traballo que supoxo esta entrada nin tivera tempo aínda para consultar as guías. Efectivamente son das torres (confirmouno tamén Cristian Osorio). A tartaraña pois xa non cho teño tan claro. En vóo semellaba quizá un exemplar algo escuro (é o da foto coa P1000 se non lembro mal) pero desde logo non é un melánico puro como os que vexo habitualmente na Terra Chá. Non sei se existen morfos intermedios..
      Grazas por comentar e por corrixir.

      Eliminar
    2. Nada, ho! Graciñas a ti polo traballo e por mostrares imaxes tan fermosas.

      Eliminar
    3. Como lle dicía a Miguel, non tiña fotos desa especie. Unhas moi lonxanas na Terra Chá pero de perto en Villafáfila nen a primeira. Se no momento me decatara había buscar fotos mellores, caghonatós.

      Eliminar
  2. Ola Xabi, por alusións penso que debo ser o primeiro en comentar. Parabéns polas fotos, moi bo traballo. A verdade é que foi toda unha experiencia naturalística esta viaxe, tanto polo número de especies observadas como pola calidade das mesmas. E por todo o aprendido. Un pracer.

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Moito me temo que xa se che adiantaron, Miguel...Como vexo que non liches o comentario anterior infórmote de que os peneireiros eran das torres (primillas). Vaia alegría que me acaba de dar Antón! Son as miñas primeiras fotos decentes da especie, a pesar das moitas veces que fun aló.

      Eliminar
  3. Una gran excursión y la pena de no poder acompañado a Miguel y a ti pues tú ya sabes que estoy recuperándome toda vía.Un gran post deseando ver y leer los próximos capítulos.

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Grazas, José. Esperemos que cando veñas ti haxa mellor tempo. Porque foi malo con ganas, especialmente en Villafáfila. Logo en Arribes xa mellorou un pouco e entón.... "y hasta aquí puedo leer".

      Eliminar
  4. Gran traballo, Xabi, cun abano visual espléndido, tanto pola cantidade de fotos e especies como pola calidade de algunhas, malia as condicións climáticas adversas. E dis que o seguinte capítulo mellorará este?

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. Grazas, profe. Non tanto a nível visual (iso resulta difícil) pero nas próximas haberá fotos e citas de máis importancia aínda. Algunha delas con fotos moooi lonxanas, pero dunha rapina que por si soa xustifica a excursión. E de hérpetos conseguín por fin fotografar algo que levaba procurando moitos anos e se me resistía.

      Eliminar

Para comentar es necesario identificarse con nombre y apellidos